تعيين ضرايب هم‌سنگ سواري براي موتورسيكلت، اتوبوس و ميني‌بوس در تقاطع‌هاي چراغ‌دار شهري ايران، مطالعۀ موردي در شهرهاي اصفهان و يزد

Determination of Equivalent Passenger Car Unit for Motorcycles, Buses and Minibuses at Urban Signalized Intersections in Iran, Case Study: Isfahan and Yazd City

درحال حاضر در مطالعات و طراحي­هاي مربوط به تقاطعات چراغ‌دار ايران، از مقادير ضريب هم‌سنگ سواري پيشنهادي توسط ساير آيين­نامه‌هاي معتبر دنيا استفاده مي­شود كه به‌نظر مي‌رسد باتوجه به خصوصيات متفاوت هندسي، رفتاري و خودروها در كشورمان با كشورهاي ديگر، تأثير منفي بر درستي تحليل‌هاي ظرفيتي آنها داشته باشد؛ لذا در اين مطالعه سعي شد تا براي نخستين بار بااستفاده از روش آناليز رگرسيون چندمتغيره، مقادير ضرايب هم‌سنگ سواري براي اتوبوس، ميني­بوس و موتورسيكلت­هاي عبوري در تقاطعات چراغ‌دار شهري محاسبه شود. اين مطالعه در محدودۀ 9 تقاطع چراغ‌دار شهرهاي اصفهان و يزد انجام شد و روابط پيشنهادي در نرم­افزار SPSS برازش شدند؛ سپس از ضرايب پرداخت‌شده براي مدل استفاده شد و مقادير 46/0، 45/1 و 53/2 به‌ترتيب براي ضرايب معادل سواري موتورسيكلت، ميني­بوس و اتوبوس به‌دست آمد؛ هم‌چنين ضريب هم‌سنگ سواري كلي براي وسايل نقليۀ سنگين برابر 13/2 به‌دست آمد. از اين نتايج مي‌توان به‌عنوان بهترين تخمين موجود براي تعيين ضريب هم‌سنگ در ديگر تقاطع‌هاي چراغ‌دار مشابه در كشور استفاده كرد.

At present, the Equivalent Passenger Car Unit (PCU) values, proposed by other international guides, are used in the design and analysis of signalized intersections in Iran. It is likely that this would produce a negative impact of the accuracy of capacity analysis used for these intersections as the geometric design, behavioral attributes and vehicle characteristics are different here. Hence, it was decided to estimate the PCU values for buses, minibuses and motorcycles at Iranian signalized intersections using a multiple linear regression in this study. The required field data was collected from 9 intersections located at Isfahan and Yazd cities and the regression analysis was then performed on the data using SPSS software. Thereby, the PCU values for the motorcycles, minibuses and buses were obtained as 0.46, 1.45 and 2.53. Finally, an overall average PCU value of 2.13 was obtained for the heavy vehicles. The results could be used as the best estimate of PCU values for the similar Iranian signalized intersections.