اولويت‌بندي استراتژي‌هاي كنترل تراكم ترافيك در كلان‌شهرها مطالعۀ موردي شهر مشهد

Prioritization of traffic congestion control strategies in metropolitan areas, case study: Mashhad

افزايش تراكم ترافيك در معابر شهري اثرات منفي زيان‌باري نظير افزايش آلودگي هوا، افزايش مصرف سوخت و افزايش نارضايتي كاربران راه را در پي خواهد داشت. استراتژيهاي كلي كنترل تراكم ترافيك را مي‌توان به سه بخش تقسيم نمود كه عبارتند از ايجاد محدودۀ ممنوعۀ تردد، طرح تردد نوبتي و قيمتگذاري تراكم ترافيك. در پژوهش حاضر، استراتژي‌هاي مذكور بااستفاده از روش تركيبي دلفي و فرآيند تحليل شبكه اي (ANP) اولويت‌بندي گرديدند. كلانشهر مشهد نيز به‌عنوان مطالعۀ موردي در اين تحقيق انتخاب شد. براساس نتايج به‌دست آمده، استراتژي قيمت­گذاري تراكم ترافيك با كسب امتياز 484/0 به‌عنوان بهترين استراتژي كنترل تراكم ترافيك در كلان‌شهرها شناخته شد. استراتژي‌هاي طرح تردد نوبتي و ايجاد محدودۀ ممنوعۀ تردد نيز با اختلاف بسيار اندكي به‌ترتيب اولويتهاي دوم و سوم را كسب كردند. شاخص‌هاي هزينۀ سفر، استفاده از حمل‌و‌نقل عمومي و تردد خودروهاي تك‌سرنشين نيز به‌ترتيب به‌عنوان مهم‌ترين شاخصهاي مؤثر در ارزيابي و اولويت‌بندي استراتژي‌هاي كنترل تراكم ترافيك شناخته شدند.

Increasing traffic congestion in urban thoroughfares will have detrimental negative effects such as increasing air pollution, increasing fuel consumption and increasing road user dissatisfaction. General strategies for controlling traffic congestion can be divided into three parts, which are: creating a restricted traffic area, turning traffic plan, and traffic congestion pricing. In the present study, the mentioned strategies were prioritized using the combined Delphi method and Analytic Network Process (ANP). The metropolis of Mashhad was also selected as a case study in this study. Based on the results, the traffic congestion pricing strategy with a score of 0.484 was recognized as the best traffic congestion control strategy in metropolitan areas. The strategies of the turning traffic plan and the creation of a restricted traffic area also gained the second and third priorities, respectively, with a slight difference. The indicators of the travel cost, using of public transportation and single-occupancy car traffic were also recognized as the most important indicators affecting the evaluation and prioritization of traffic congestion control strategies, respectively.