مقايسه عملكرد علوفه و شاخص سطح برگ در تعدادي ژنوتيپ‌هاي داخلي و خارجي يونجه Medicago sativa L

Comparison of forage yield and leaf area index of some local and foreign alfalfa (Medicago sativa L.) genotypes

اين پژوهش به منظور مقايسه عملكرد علوفه و شاخص سطح برگ ژنوتيپ‌هاي مختلف يونجه طي دو سال و برآورد شاخص سطح برگ از طريق وزن برگ و ارتفاع بوته طي سال‌هاي 1390 و 1391 به اجرا درآمد. در اين آزمايش 20 ژنوتيپ داخلي (سردسيري و گرمسيري) و خارجي يونجه در سه تكرار در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در بهار سال 1390 در مزرعه مؤسسه تحقيقات اصلاح و تهيه نهال و بذر كرج كاشته شد. نتايج تجزيه واريانس دو ساله عملكرد علوفه تر و خشك بيانگر تفاوت معني‌دار بين ميانگين ژنوتيپ ها بود. ژنوتيپ‌هاي Bami ×Yazdi، Mesa sersa و KFA17 به ترتيب با 99/41، 84/39 و 15/39 تن در هكتار علوفه تر و 75/9، 41/9 و 16/9 تن در هكتار علوفه خشك بيشترين عملكرد علوفه را دارا بودند. عليرغم تفاوت معني‌دار بين ژنوتيپ‌ها از نظر نسبت برگ به ساقه، تفاوت معني‌داري بين ميانگين ژنوتيپ‌هاي مورد بررسي از نظر شاخص سطح برگ مشاهده نشد. نتايج نشان داد كه امكان برآورد سريع، دقيق و كم‌هزينه شاخص سطح برگ از طريق صفات وزن برگ و ارتفاع بوته ميسر مي‌باشد. در اين بررسي، صفت وزن برگ (بويژه وزن تر برگ) نسبت به ارتفاع بوته كارآيي بيشتري در برآورد شاخص سطح برگ از طريق يك مدل خطي (بدون ثابت) با ضريب تبيين بالا (94/0R2 ≥) داشت. چنين نتيجه گرفته شد كه در گياه يونجه هر 100 گرم وزن برگ تر 35/0 متر مربع، هر 100 گرم وزن برگ خشك 51/1 متر مربع و هر 10 سانتي‌متر ارتفاع معادل 25/0 متر مربع سطح برگ دارا مي‌باشند.

This study was executed to compare forage yield and leaf area index of different alfalfa genotypes for two years and also, to estimate of leaf area index (LAI) via leaf weight and plant height during 2011 and 2012. Twenty local and foreign alfalfa genotypes were planted in a RCB design with three replications in spring, 2011 at Seed and Plant Research Institute (SPII), Karaj, Iran. Two-years analysis of variance indicated significant difference among genotype's means for fresh and dry forage yield in which Bami x Yazdi, Mesa sersa and KFA17 genotypes with average values of 41.99, 39.84 and 39.15 (t ha-1) fresh forage yield and 9.75, 9.41 and 9.16 (t ha-1) dry forage yield had the higher forage production, respectively. Despite the significant difference among genotypes for leaf to stem ratio, there was no significant difference for LAI. The results showed that the fast, accurate and low-cost estimation of LAI is possible through leaf weight and plant height. In this study, leaf weight trait (especially the fresh leaf weight) had more efficiency than plant height in estimating LAI through a linear model (without constant) with high coefficient of determination (R2 ≥ 94). It was concluded that every 100 g of fresh and dry leaf and 10 cm of plant height of alfalfa had 0.33, 1.51 and 0.25 m2 leaf area, respectively