بازآفريني ضدقهرمان يهودا در شعر عبدالعزيز مقالح

Recreating the Anti-hero Judas in the Poems of Abdul Aziz Maqaleh

ضدقهرمان يا «آناتاگونيست» -كه در زبان عربي برابرنهاده آن «اللابطل» است- در شمار شخصيت‌هاي طردشده تاريخ هست كه به علت نوعي رفتار ناهنجار در مقابل قهرمان‌هاي اسطوره‌اي در ضدونقيض‌هاي دراماتيكي قرارگرفته‌ است. شاعران معاصر عربي براي بيان تجربه معاصر و القاي دغدغه‌هاي شخصي و جمعي به مخاطب، در كنار هم ذات پنداري باشخصيت قهرمانان، به فراخواني ضدقهرمان‌ها نيز پرداخته‌اند كه القاگر عملي نشدن ايده‌ها و آرمان‌هاي مردمي، احساس نارضايتي و نااميدي، بي‌كفايتي حاكمان عرب، خيانت‌ها و... است. در ميان ضدقهرمان‌ها، شخصيت يهوداي اسخريوطي كه در تاريخ، سمبل خيانت و دورويي است، كهن‌الگو و بازتاب‌دهنده بي‌ثباتي و بي‌كفايتي حاكمان عرب در اداره جامعه به شمار مي‌آيد. عبدالعزيز مقالح (1937) شاعر معاصر يمن، ازجمله شاعراني است كه در بستر شعر خود براي انتقال تجربه‌هاي شخصي و غيرشخصي، از اين چهره مطرود ديني بهره برده است و به كمك آن كوشيده اديبانه مخاطب خود را نسبت به زمانه ناهمساز و ناهمگون آگاه سازد. ازاين‌رو پژوهش حاضر تلاش دارد با رويكرد تحليلي و به شيوه توصيفي تحليلي به‌نقد و تحليل دو سروده «عصر يهوذا» و «يهوذا» شاعر بپردازد و از علل فراخواني و كاربست آن ضدقهرمان در متن شعري پرده بردارد؛ با اين ايده كه اگر شعر وي از اين زاويه مورد كنكاش قرار نگيرد، چهره حقيقي شعرش در سايه‌روشن ابهام باقي خواهد ماند. چنين استنباط مي‌شود كه شخصيت يهودا، معادلي از دشمن سياسي است كه حكمراني دنياي معاصر را به دست گرفته و مقالح كوشيده از رهگذر سرايش آن متن، مخاطب خود را متوجه سيطره خيانت و دورويي در دنياي معاصر بنمايد.

The anti-hero or "antagonist" (اللابطل ) is one of the rejected characters of history who is confronted mythical heroes with dramatic contradictions due to a kind of abnormal behavior. Contemporary Arab poets, in order to express contemporary experiences and impose personal and collective concerns on the audience, alongside identifying with heroes, have also called for anti-heroes, which inspires dissatisfaction with the non-implementation of popular ideas and ideals, despair, incompetence of the Arab rulers, betrayals and so on. Among the anti-heroes, Judas Iscariot who is a symbol of betrayal and hypocrisy in history, is an archetype and a reflection of the instability and incompetence of the Arab rulers in governing societies. Abdul Aziz Maqaleh, a contemporary Yemeni poet, is one of the poets who, in the context of his poetry, used this despised religious figure to convey personal and impersonal experiences, and with the help of which he tried to make his audiences aware of the inconsistencies of the times. The study tried to critique and analyze the following two poems "The Age of Yehuza" and "Yehuza" using an analytical and descriptive-analytical approach to reveal the reasons of using it as an anti-hero in a poetic text. It is inferred that Judas is an equivalent for a political enemy who has taken over the rule of the contemporary world, and the author tries to make his audience aware of the dominance of betrayal and hypocrisy in the contemporary world by composing that text.