پديد آورندگان :
شاطري، پروانه دانشگاه آزاد اسلامي واحد علوم و تحقيقات -دانشكده علوم انساني و اجتماعي - گروه جامعه شناسي، تهران، ايران , صالحي، صادق دانشگاه مازندران -دانشكده علوم انساني و اجتماعي - علوم اجتماعي، بابلسر، ايران , شريفي، منصور دانشگاه آزاد اسلامي واحد گرمسار - گروه علوم اجتماعي ، گرمسار، ايران , علي محسني، رضا دانشگاه آزاد اسلامي واحد تهران مركز - گروه علوم اجتماعي، تهران، ايران
كليدواژه :
دغدغه هاي محيط زيستي , تغييرات آب و هوايي , انرژي سازمان هاي مردم نهاد , محيط زيستي مشاركت , نظريه داده بنياد
چكيده فارسي :
سابقه و هدف: سازگاري با تغييرات آب و هوايي و تغيير رفتارهاي مرتبط با انرژي جهت كاهش گرمايش جهاني از ضروريات جوامع امروزي است كه بدون مشاركت همه جانبه مردم و گروه ها از جمله سازمان هاي مردم نهاد محيط زيستي امكان پذير نخواهد بود. مشكلات متعدد محيطزيستي و دشواري مديريت شهري در اين زمينه در شهرهاي بزرگي چون تهران ضرورت گسترش اين سازمان ها را نمايان تر مي كند، زيرا توسعه سازمان هاي مردم نهاد منجر به گسترش مشاركت و افزايش سرعت تصميم سازي در حوزه محيط زيست خواهد شد. در اين راستا، شناخت دلايل و انگيزه هاي افراد از عضويت در سازمان هاي مردم نهاد محيط زيستي به عنوان هدف اصلي تحقيق حاضر، مي تواند به گسترش اين نوع سازمان ها جهت دستيابي به توسعه پايدار گردد. پژوهش هاي پيشين در اين زمينه، بسيار اندك و غالباً با رويكرد كمّي انجام شده اند.
مواد و روش ها: رويكرد اين پژوهش تفسيرگرايي است و با استفاده از نظريه زمينه اي انجام شده است . مشاركت كنندگان بر اساس نمونه گيري هدفمند از نوع گلوله برفي به تعدا د 20 نفر از اعضاي سازمان هاي غيردولتي محيط زيستي شهر تهران در سال 98-1397 انتخاب شدند. داده ها با استفاده از مصاحبه نيمه ساختاريافته گردآوري و با استفاد ه از مراحل كُدگذاري باز، محوري و انتخابي مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند. مفاهيم حاصل از كُدگذاري، تبديل به خرده مقولات و مقولات شد و مدل پارادايمي استخراج شده در چهار بخش شامل: شرايط علّي، شرايط مداخله گر، راهبردها و پيامدها مي باشد كه پيرامو ن پديده مركزي شكل گرفت.
نتايج و بحث: تحليل داده ها نشان داد كه شرايط علّي اثرگذار بر انگيزه هاي اعضا از مشاركت در سازمان هاي غيردولتي محيط زيستي
براساس دليل هاي فردي(شخصي) مانند (تجارب حسي و طبيعت گرايي، رشته تحصيلي و نگرش استعلايي)، علاقه مندي به فعاليت هاي محيط زيستي و كسب شأن و منزلت اجتماعي مي باشد. همچنين شرايط مداخله گر مؤثر بر پديده شامل: محدوديت هاي ساختاري (شكننده بودن محيط زيست، وجود نداشتن بستر لازم براي فعاليت هاي مدني و .. .)، ارز ش ذاتي محيط زيست و همجواري (محل سكونت فرد با طبيعت و مجاورت شغلي) هستند. افزون بر اين، نتايج تحقيق نشان داده است كه راهبردهاي اتخاذ شده توسط كنش گران در دو بخش كوتاه مدت و
بلندمدت عبارتند از: فعاليت هاي نمادين، انتقاد، توان افزايي اعضا، جذب متخصصان، رويكرد علمي در برنامه ها و مشاوره به برنامه ريزان،
شبكه سازي روابط و تعامل و خرد جمعي. در نهايت، نتايج تحقيق حاضر نشان داد كه پيامدهاي اتخاذ اين راهبردها، اثرگذاري افقي و
عمودي، تباد ل علمي و مديريت اجرايي، مرجعيت و رشد و توسعه كمي و كيفي سمن ها است.
نتيجه گيري: انگيزه اصلي و محوري اعضا از مشاركت در سازمان هاي غيردولتي محيط زيستي، دغدغه هاي محيط زيستي مي باشد. اعضا در راستاي رسيدن به اين مهم با علاقه، به تأسيس سازمان غيردولتي و يا به عضويت و مشاركت در آن روي مي آورند تا ضمن توسعه روابط درو ن گروهي و بين گروهي بتوانند بسترسازي لازم براي تغيير رفتارها و كاهش يا حل مشكل ها ي محيط زيستي را فراهم نمايند. افزون براين، مطالعه دلايل و انگيزه هاي اعضا از مشاركت در سازمان هاي غيردولتي محيط زيستي، مي تواند ساز و كارهاي جذب سايرين جهت توسعه و گسترش اين سازمان ها را فراهم آورد .
چكيده لاتين :
Adapting to climate change and changing energy-related behaviors to reduce global warming is
a necessity in today's societies that would not be possible without the full participation of people and groups,
including environmental non-governmental organizations (NGOs). The numerous environmental problems and
the difficulty of urban management in major cities such as Tehran make the need for these organizations more
expansive, as the development of environmental NGOs will lead to increased participation and decisionmaking
in the field of environment. In this regard, understanding the reasons and motivations of individuals
for participation in NGOs as the main objective of the present study can lead to the development of such
organizations to achieve sustainable development. Previous research in this area has been very few and often
with a quantitative approach.
Material and methods: The approach of this study was interpretation and was done using the grounded theory.
Participants were selected based on a purposive sampling of snowball type from 20 members of environmental
NGOs in Tehran in the year 2018_19. Data were collected using semi-structured interviews and analyzed using
open, axial, and selective coding steps. The concepts were transformed into subcategories and categories and the paradigm model was extracted in four parts: causal conditions, confounding conditions, strategies, and consequences that revolve around the central phenomenon.
Results and discussion: The data analysis showed that causal conditions affecting members' motivation to participate in environmental NGOs were based on personal reasons (e.g., sensory and naturalistic experiences, field of study, and transcendental attitudes), interest in environmental activities, and acquisition of dignity. Also, the influential intervening conditions include structural constraints (environmental fragility, lack of context for civic activities, etc.), intrinsic environmental value, and neighborhood (natural habitat and occupational proximity). In addition, the results of the study showed that the strategies adopted by the executants in the short and long term were symbolic activities, criticism, member empowerment, expert recruitment, scientific approach to programs, consulting with planners, networking relationships, interaction, and collective wisdom. Finally, the results of the present study showed that the consequences of adopting these strategies were horizontal and vertical impact, scientific exchange, executive management, and qualitative and quantitative development.
Conclusion: The main motivation of the members to participate in environmental NGOs is environmental concerns. To achieve this, members are interested in establishing or joining an NGO to develop inter-group and intra-group relationships so that they can provide the necessary framework for changing behaviors and reducing or solving environmental problems. In addition, studying the reasons and motivations of members to participate in environmental NGOs can provide mechanisms for attracting others to develop and expand these organizations.
