پديد آورندگان :
عبدالله زاده مقدم، اكرم دانشگاه هنر تهران , سلطاني، منا دانشگاه هنر تهران - گروه فرش , خيرالهي، محمدرضا دانشگاه هنر تهران - گروه فرش
كليدواژه :
بشرويه , قالي سبك روستايي , طرح و نقش , شيوۀ بافت , رنگ بندي
چكيده فارسي :
بشرويه يكي از مناطق بافت قالي در استان خراسان جنوبي است. نزديك به يك قرن است كه مردم اين ناحيه به بافت قالي‌هايي با سبك خاص خود اشتغال دارند، اما طي دهه‌‌هاي اخير بر اثر عوامل مختلفي مانند تغيير سبك زندگي مردم محلي، رواج استفاده از قالي‌هاي ماشيني و بافت قالي‌هايي با سبك شهري (مانند نايين)، بافت اين نوع قالي‌ها نيز به دست فراموشي سپرده شده است. از سويي ديگر قالي بشرويه هميشه با نام قالي فردوس (شهرستان همجوار بشرويه) در بازار عرضه مي‌شده كه اين امر خود باعث ناشناخته ماندن اين دست‌بافته شده است. بر اين اساس بررسي و شناخت ويژگي‌هاي قالي بشرويه از نظر طرح و نقش، رنگ‌بندي و ويژگي‌هاي فني آن لازم و ضروري است كه از اهداف اصلي مقاله حاضر بوده است. اين پژوهش از نوع پژوهش‌هاي بنيادي و روش آن توصيفي‌تحليلي است كه با تكيه بر مطالعات ميداني صورت گرفته است. قلمرو پژوهش شامل شهر بشرويه و جامعۀ آماري آن شامل قالي‌هاي اصيل بشرويه و همچنين افرادي بودند كه در زمينۀ بافت و عرضه قالي بشرويه (بافندگان، توليدكنندگان و دلالان و واسطه‌هاي محلي) فعاليت داشتند. نتايج حاصل از اين پژوهش نشان مي‌دهد قالي اصيل بشرويه از نوع قالي‌هايي با سبك روستايي بوده كه به‌صورت باريك و بلند بافته مي‌شدند. معمولاً تمام مراحل توليد اعم از تهيۀ مواد اوليه و ابزار، رنگرزي و چله‌كشي تا بافت توسط شخص بافنده صورت مي‌گرفته است. با توجه به آنكه بافت قالي در بشرويه قدمت بسيار طولاني ندارد و از حدود سال‌هاي 1310 شمسي با ركود برك‌بافي در منطقه رواج پيدا كرده، طرح و نقش قالي‌ها نيز اقتباسي و رهاورد ساير مناطق بافت بوده است. از طرح‌هاي رايج در منطقه مي‌توان به انواع طرح‌هاي ترنجي، تركمني، عربي و طرح‌هاي معروف به اِرِسك اشاره كرد. در اين ميان طرح‌هاي ترنجي نسبت به ساير طرح‌ها از فراواني بيشتري برخوردارند.
چكيده لاتين :
Bushrouyeh is one of the rug weaving areas in South Khorasan province. The people of this area have been engaged with weaving carpets using their own style for nearly a century. In recent decades, however, the weaving of these types of rugs has also been neglected due to various factors such as the change in the lifestyle of the local people, the prevalence of using machine-made carpets and the prevalence of weaving rugs with Naeen style. On the other hand, Bushrouyeh rug has always been marketed under the name of Ferdows carpet (neighboring city of Bushrouyeh), which has made these handwoven rugs unknown. Therefore, it is essential to study the characteristics of Bushrouyeh rugs with the aim of recognizing and introducing them. The purpose of this research is to study and identify Bushrouyeh rug in terms of historical background, design and motif, color and technical characteristics. The current study is a type of fundamental research and its method is descriptive-analytical based on field studies. The scope of the research included the city of Bushrouyeh. Moreover, statistical population consisted of genuine Bushrouyeh carpets as well as people who were active in the field of weaving and supply of Bushrouyeh carpets (weavers, producers, dealers and local intermediaries). The results of this study show that the traditional rugs of Bushrouyeh are rustic style rugs woven narrow and long. Usually, all the stages of production, including the preparation of raw materials and tools, dyeing and warp winding, and also weaving process, are done by the weaver. Due to the fact that carpet weaving is not very old in Bushrouyeh and has become popular in the region since around 1310 AD with the recession of Barak weaving (Barak bafi), the design and pattern of carpets, like Turkmen and Arabic designs, have been adapted and brought from other weaving regions. All kinds of Toranji, Turkmen, Arabic designs and designs known as Eresk can be mentioned among the common designs in the region. Meanwhile, Toranji designs are more abundant than the other ones.
