كليدواژه :
صندوق آرامگاهي , شيخ صفي الدين اردبيلي , گره هندسي , تزيينات , همبستگي
چكيده فارسي :
صندوق قبر نفيس و ارزشمند عالم عارف و رباني، شيخ صفي‌الدين اردبيلي، نياي بزرگ خاندان صفويه، در زير گنبد الله الله در بقعۀ شيخ صفي‌الدين اردبيلي قرار دارد. اين صندوق به‌دليل ارزشمند بودن نوع تزيينات و اجراي بسيار دقيق تكنيك‌هاي مختلف، همواره مورد توجه بوده و در بيشتر مطالعات به‌لحاظ فرمي، تكنيكي يا محتوايي مورد بحث و بررسي قرار گرفته است. لذا اين پژوهش سعي دارد با نگاهي متفاوت از لحاظ گره‌گشايي و رمزيابي به اين مهم بپردازد تا دستاوردي براي ساير محققان و هنرمندان در خلق آثار معاصر باشد. هدف از اين پژوهش، تحليل ساختاري گره‌هاي هندسي به‌كاررفته بر روي صندوق قبر شيخ صفي‌الدين اردبيلي و همچنين معرفي و شناساندن اين گره‌ها به علاقه‌مندان اين رشته و آثار است. سؤالي كه براي اين تحقيق در نظر گرفته شده اين است كه ويژگي‌هاي بارز گره‌هاي هندسي به‌كاررفته بر روي صندوق قبر شيخ صفي‌الدين اردبيلي چيست و نيز از چه نوع روش ترسيمي استفاده شده است؟ روش تحقيق حاضر به‌صورت توصيفي‌تحليلي مي‌باشد كه در چند مرحله به روش دستي و با استفاده از نرم‌افزارهاي كورل و فتوشاپ تحليل و رمزگشايي شده است. گردآوري مطالب به روش كتابخانه‌اي – ميداني (عكاسي از صندوق) است. يافته‌هاي حاضر نشان مي‌دهد كه گره اصلي «ده تند» موجود بر روي اين صندوق به‌صورت دست‌گردان اجرا شده و به حالت يك‌چهارم نيز تكثير يافته است. روش دست‌گردان بودن و همچنين نوع تكثير باعث شده تا يك سري آلت‌هاي ديگر مثل موريانه (عروسك)، پابزي، ترقه، تخمه (لوزي)، شش شل، شمسه هشت، شش‌بندي و... البته بسته به نوع فضا و طرح در تركيب نهايي به اين گره اضافه شود. در حالت كلي يك همبستگي و وحدت كلي در گره‌هاي هندسي ايجاد شده است.
چكيده لاتين :
Safi al-Din Abu al-Fatah Ishaq, nicknamed "Shams al-Din" and known as "Sheikh Safi", is a mystic and poet of the seventh century AH. He is one of the famous mystics of Al-Jaito and Abu Saeed Ilkhani eras. He was born in 650 AH in a village called Kalkhoran (Kahrlan) near Ardabil. During his life, he was accompanied by great and knowledgeable people of that time, including Maulana Jalaluddin Rumi, Saadi Shirazi and others. After his death, the tomb of Sheikh Safi al-Din Ardabili was established by order of his son. A beautiful and precious box was also made by his order. This box is located under the dome of Allah (God) and in the mausoleum of Sheikh Safi al-Din, where it was his home and monastery. The engraving used on the box seems very attractive because of type of ornament using different techniques. The present study attempts to decipher geometric knots on the box with a different perspective. The purpose of this research is the structural analysis of geometric knots and the expression of transfer methods as well as the introduction of this type of knots and patterns to those interested in this type of art work. This research seeks to discover what salient features of the geometric knots used on this box. Furthermore, the current study deals with how these knots are drawn and what kind of drawing method they followed. The data of this research have been in the form of library-field (box photography). It is noteworthy that the analysis of the work has been done manually and software (Corel and Photoshop). The research method is descriptive-analytical, which is a qualitative and technical analysis. The results of this study show that the main knot of "Dah tond"(ten sharp) on this box has been implemented in a rotating manner and has been multiplied by a quarter. The method of being rotating and also the type of reproduction caused a series of other instruments such as termites (dolls), pubs, crackers, seeds (rhombuses), six loose, eight suns, six bands, etc., depending on the type of space as well as the design, is added to this knot in the final composition .
