پديد آورندگان :
احمدي، مسعود سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي خراسان رضوي - بخش تحقيقات چغندرقند، مشهد، ايران , حميدي، حسن سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي خراسان رضوي - بخش تحقيقات چغندرقند، مشهد، ايران , سلطاني ايدليكي، جمشيد سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي خراسان رضوي - بخش تحقيقات چغندرقند، مشهد، ايران , رضايي، جواد سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي خراسان رضوي - بخش تحقيقات چغندرقند، مشهد، ايران , كاكوئي نژاد، مژده سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مؤسسه تحقيقات اصلاح و تهيه بذر چغندرقند، كرج، ايران
كليدواژه :
آزمون الايزا , شدت وقوع بيماري , عملكرد قند خالص , نمره رشد ريشه
چكيده فارسي :
بيماري ويروسي ريزومانيا از عوامل محدود‌كننده زراعت چغندرقند بوده و عملكرد آن را به شدت كاهش مي‌دهد. مهم‌ترين راهكار مقابله با اين بيماري استفاده از ارقام مقاوم است. به منظور بررسي همبستگي عملكرد و صفات كيفي ارقام چغندرقند با شاخص‌هاي بيماري ريزومانيا، آزمايشي در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با استفاده از 12 رقم مختلف چغندرقند در چهار تكرار در مزرعه با آلودگي طبيعي به بيماري ريزومانيا در منطقه تربت جام طي سال‌هاي 1396 و 1397 انجام شد. نتايج تجزيه واريانس نشان داد كه بين ژنوتيپ‌هاي مختلف چغندرقند از نظر كليه صفات مورد مطالعه به استثناي ميزان سديم تفاوت معني‌داري وجود داشت. تجزيه خوشه‌اي عملكرد، كيفيت محصول و هم‌چنين شاخص آلودگي به بيماري ريزومانيا، ارقام مختلف چغندرقند را به سه گروه مقاوم، نيمه مقاوم و حساس دسته‌بندي نمودند. همبستگي بين صفات در شرايط آلودگي طبيعي مزرعه و استفاده از ارقام با مقاومت متفاوت به بيماري ريزومانيا، روند متفاوتي داشت. در ارزيابي كليه ارقام با سطوح مختلف مقاومت، همبستگي بسيار معني‌داري بين عملكرد قند خالص با صفات نمره رشد برگ (**88/0=r)، نمره رشد ريشه (**85/0=r)، شدت وقوع بيماري (**84/0-=r) و شاخص آزمون الايزا (**67/0-=r) مشاهده شد. لذا صفات مزبور شاخص‌هاي مناسبي براي ارزيابي مقاومت ارقام نسبت به بيماري ريزومانيا مي‌باشند. علاوه بر اين همبستگي بين شاخص آزمون الايزا با شدت وقوع بيماري (**83/0=r)، نمره رشد برگ (**61/0-=r) و نمره رشد ريشه (**67/0-=r) بسيار معني‌دار بود.
چكيده لاتين :
Introduction
Rhizomania viral disease is one of the limiting factors of sugar beet cultivation and significantly reduces its yield. The most important way to deal with this disease is to use resistant cultivars.
Materials and Methods
In order to evaluate the correlation between yield and qualitative traits of sugar beet cultivars with rhizomania disease indices, an experiment was conducted in a randomized complete block design with 12 different sugar beet cultivars in four replications in test site with natural infection with rhizomania in Torbat-e-Jam area at two years (2017 and 2018). The traits studied in this study included root yield, sugar content, sugar yield, white sugar content, white sugar yield, sodium, potassium, trace nitrogen, alkalinity, sugar extraction coefficient, leaf growth score, root growth score, disease severity and ELISA test index (OD). Analysis of variance was performed using SAS v.9.1 statistical software. Mean comparisons of traits were performed using LSD test at the probability level of 5 and 1%.
Results and Discussion
Analysis of variance showed significant differences among genotypes for all studied traits except for sodium. Cluster analysis of yield, crop quality as well as rhizomania severity of infection divided the sugar beet cultivars into three groups (resistant, semi-resistant and sensitive). Correlation between traits in a rhizomania infected field and different levels of resistance to rhizomania was different. In all cultivars with different levels of resistance, there was a significant correlation between pure sugar yield with leaf growth score (r=0.88 **), root growth score (r=0.85**), disease severity (r= -0.84 **) and ELISA index (r= -0.67 **) was observed. Therefore, these traits are suitable indicators for evaluation of cultivars for suseptibility or resistance to rhizomania disease. In addition, correlation between ELISA index with disease severity (r=0.83**), leaf growth score (r= -0.61 **) and root growth score (r= -0.67 **) was significant.
Conclusion
According to the obtained results, because the ELISA test and determining the virus concentration is expensive, and on the other hand, this index had a positive and very significant correlation with the severity of the disease infection, so the disease severity index can be used to evaluate cultivars for resistance to rhizomania disease.
