چالش‌هاي حقوقي و اقتصادي طرح اينستكس

اينستكس، سازوكاري است كه از سوي سه كشور اروپايي براي حفظ برجام و ايفاي تعهدات اين كشورها معرفي شد؛ هرچند در عمل ناكارآمد باقي ماند. اين پژوهش، با استناد به روش تحليلي-تفسيري، چالش‌هاي حقوقي و اقتصادي اينستكس را بررسي مي‌كند. در اين راستا، مهم‌ترين چالش‌ حقوقي عبارت است از عدم تطابق مقررات ايران با توصيه‌هاي فتف و قرار داشتن در فهرست سياه و تكليف كشورهاي اروپايي به انجام اقدامات متقابل در مورد كشورهاي پُرخطر مطابق توصيه 19. چالش‌هاي حقوقي احتمالي ديگر ناظر به عدم انطباق با مقررات سازمان تجارت جهاني، با توجه به مبتني بر تهاتر بودن و نيز مغايرت با مقررات دفتر كنترل دارايي‌هاي خارجي آمريكا (اوفاك) است. چالش‌هاي اقتصادي نيز در دو سطح خُرد و كلان قابل بررسي‌اند. عدم هماهنگي با روحيات تاجران، اطلاع‌رساني ناكافي و مشكلات ناشي از واحد پرداخت، عدم توازن ميان واردات و صادرات، عدم پيش‌بيني تجارت نفت و احتمال تحريم ثانويه از سوي آمريكا، مهم‌ترين چالش‌هاي اقتصادي هستند. طرح‌هاي مشابه اينستكس براي مقابله با تحريم‌ها همانند ارزهاي ديجيتال، برنامه نفت در برابر غذا و ايجاد دفتر كنترل دارايي‌هاي خارجي در اتحاديه اروپا نيز هر يك ايرادهايي دارند؛ به‌طوري‌كه درنهايت مي‌توان گفت بزرگ‌ترين چالش اينستكس، چالش سياسي و خطر تحريم‌هاي ثانويه آمريكا است.