تاريخ جهانگشاي جويني راوي جدال ايدئولوژي هاي پنهان يك متن/ يك فرهنگ

The History of Jahāngushāy-i Juwaynī: The Narrator of the Debate over the Hidden Ideologies of a Text/Culture

اگر بپذيريم فرهنگ نوعي متن است، ناگزير بايد قبول كرد كه تاريخ جهانگشا متني است كه نقطه برخورد ايديولوژي هاي مختلفي است كه هريك بخشي از هويت و فرهنگ ايراني را شكل مي دهند. در اين پژوهش، برخلاف رويكردهاي فرم گرا، تاريخ جهانگشا برپايه آن دسته از رهيافت هاي نقد ادبي بازخواني شده است كه متن را در پيوند ديالكتيكي و تعاملي با زمينه هاي مادي توليد آن در نظر مي گيرند. ازاين رو، ابتدا، ايديولوژي هاي موجود در متن معرفي و تحليل مي شوند و پس از مشخص شدن نقش آنها در شكل دهي نظام ايديولوژيك آن، تضادهاي گفتماني آشكار مي گردد و درنهايت به تاثير اين ايديولوژي ها بر متن پرداخته مي-شود. عوامل مختلفي همچون بافت تاريخي، نهادهاي اجتماعي، فرهنگي و ايديولوژيك در شكل گيري اين متن و صورت زباني آن موثر بوده اند. به نظر مي رسد بيش از تعقيدهاي زباني و بياني، اين تضادهاي گفتماني و ايديولوژيك و تناقض هاي فرهنگي است كه سبب اضطراب، آشفتگي و پيچيدگي متن شده است. واكاوي و بازيابي جريان هاي ايديولوژيك متن نه تنها سبب خوانش هاي متفاوت مي شود، بلكه به خواننده كمك مي كند به قضاوتي تازه و متفاوت از وجوه ادبي و تاريخي و البته فرهنگي متن دست يابد.

If we admit that culture is a kind of text, we must inevitably accept that “The History of Jahāngushā” is a text that is the point of contact of different ideologies, each of which forms a part of Iranian identity and culture. Contrary to formalist approaches, an attempt has been made here to revisit the text based on those approaches of literary criticism that read the text in a dialectical and interactive connection with the material contexts of its production. Therefore, first, the ideologies in the text are introduced and analyzed, and after determining their role in shaping the ideological system of the History of Jahāngushā, their discourse contradictions are revealed, and finally, the impact of these ideologies on the text is discussed. Various factors such as historical context, social, cultural, and ideological institutions have been influential in the composition of this text and its linguistic form. It seems that more than the linguistic and expressive complexities, it is the discoursal, ideological, and cultural contradictions that have caused confusion and complexity of the text. Analyzing and retrieving the ideological currents of the text not only explains the reasons for its different readings but also helps the reader to reach a new and different judgment of the literary, historical, and cultural aspects of the text.