تعبير معنايي نام آواهاي فارسي بر مبناي الگوهاي ساخت واژي

Semantic Interpretation of Persian Onomatopoeic Words Based on Word Formation Patterns

در پژوهش حاضر، با هدف ارايه تحليلي پيكره بنياد درباب ارتباط ميان تعبير معنايي نام آواهاي زبان فارسي و ويژگي ساخت واژي آنها، تمام نام آواهاي ثبت شده در فرهنگ نام آواها در زبان فارسي (1375)، كه برابر 2570 مدخل بوده است، بررسي شده و با تحليل ساخت واژي و معنايي آنها، نام آواهاي دوگان ساخت فارسي، شامل تكرار كامل ناافزوده، تكرار كامل افزوده مياني، تكرار كامل افزوده پاياني، تكرار كامل پژواكي، و تكرار كامل پژواكي افزوده، تحت بررسي قرار گرفته است. نتايج تحليل داده ها نشان مي دهد، فرآيند تكرار ساخت واژي پژواكي براي «تاكيد و برجسته سازي» معني نام آواها به كار مي رود؛ مفهوم «تداوم پيوسته» ازطريق تكرار كامل ناافزوده شكل مي گيرد؛ نام آواهاي دربردارنده معني «تداوم ناپيوسته»، افزون بر بهره مندي از ساختار دوگاني، داراي همخوان هاي انسدادي در فاصله بين دو تكرار صورت نام آوا هستند؛ معني «تداوم به همراه سايش و كشيده شدن»، با استفاده از شيوه تكرار كامل افزوده مياني «و» يا «ا» صورت بندي مي شود؛ و ويژگي معنايي «خفيف و جزيي»بودن نام آواها با تكرار كامل ساخت واژه و انتخاب همخوان هايي با شيوه توليد سايشي يا انسايشي صورت مي پذيرد؛ صورت ساخت واژي تكرار پژواكي افزوده مياني «و» نيز براي افاده معني «تعدد و كثرت» استفاده مي شود؛ و درنهايت، تاكيد بر «شدت صدا يا عمل» ازطريق شكل ساخت واژي مشتق پسوندي صورت مي گيرد و به گروه تكرار ساخت واژي تعلق ندارد.

The current paper aimed to conduct a corpus analysis of the relationship between Persian onomatopoeic words and their morphological meanings. All onomatopoeic words listed in The Dictionary of Onomatopoeic Words in Farsi (1996) were analyzed. The analysis of the morphological structure of 2570 onomatopoeic words suggests that there is a correlation between echo duplication and the concept of emphasizing. Partial reduplication indicates the continuance of the meaning of words. Total reduplication of words with a final plosive consonant represents the discontinuance of the meaning of onomatopoeic words. Double reduplications that use an interfix carry on the impression of friction. The reduplicated words that have fricative or affricative consonants suggest the idea of slight events. Echo duplication containing the interfix “va” constructs plurality and multitude. Contrary to the findings of previous studies, the intensity accompanies derivation and not reduplication. The data also suggests that Persian onomatopoeic words use phonetic as well as morphological tools to construe the meaning.