منظر بومي كرمان با تاكيد بر منظر روستايي به عنوان ميراثي در خطر

Investigating Kerman's Vernacular Landscape with an Emphasis on Rural Landscapes as an Endangered Heritage

امروزه توجه به منظر روستايي به عنوان بستري غني و متشكل از مولفه هاي شناختي و هويتي اهميت يافته است. در مطالعه منظر، بازشناسي ماهيت و ارزش هاي مكاني نقش تعيين كننده اي دارند؛ به ويژه هنگامي كه اين ارزش ها در معرض خطر تغييرات ساختاري قرار گيرند. منظر روستايي مجموعه اي از زيرساخت هاي مفهومي است كه با كنار هم قرارگرفتن اين مولفه ها به عنوان اجزاي يك سيستم، هويت و فرهنگ روستا را متبلور ساخته و امكان خوانش آن را فراهم مي آورد. اما آنچه امروزه به عنوان منظر روستايي پديد آمده است، حاصل نگاه ساده انگارانه و بي توجه به جنبه هاي چيستي شناسانه روستاست كه به تبع آن مغفول ماندن چرايي و ضرورت حفظ روستا را به دنبال داشته است.روستاهاي استان كرمان به دليل تنوع اقليمي، فرهنگي و هويتي، منظرهاي متفاوتي را از جامعه روستايي اين استان ارايه مي كند كه معرف ساختارهاي اصيل روستايي هستند. تغييراتي كه در ساختار روستاها به ويژه بعد از اقدامات نوسازي و بهسازي پس از زلزله هاي چند دهه اخير حاصل شده است، نتيجه اي جز برهم خوردن نظام روستايي در سطوح خرد و كلان دربرنداشته و اين مهم را مي توان به وضوح در منظر بومي اين استان مشاهده كرد. اين نوشتار كه براساس مطالعات كتابخانه اي و مشاهدات ميداني در سفر پژوهشي به استان كرمان و بازديد از روستاهاي آن نگاشته شده، براين فرض استوار است كه عوامل متعددي در تغيير منظر روستايي ايفاي نقش كرده و روند تحولات را سرعت بخشيده اند. براي بسط موضوع ابتدا به بررسي ابعاد مختلف مفهومي روستا پرداخته و سپس با بازشناسي منظر روستايي و مولفه هاي آن، عوامل تغيير دهنده ساختارهاي روستايي بيان خواهد شد.

Today, it is important to pay attention to the rural landscape as a rich context consisting of cognitive and identity components. In landscape study, recognizing the nature and spatial values are important. Especially when these values are in danger of structural changes. The rural landscape is a set of conceptual infrastructures whose combinations as components of a system crystallize the identity and culture of the village. This will contribute to the legibility of the village. But what has emerged today as a rural landscape is the result of a naïve view that has overlooked what a village is. This has resulted in the negligence of why we should preserve the village and highlights the necessity of this issue. Due to climatic, cultural, and identity diversity, Kerman’s villages reflect different perspectives of the rural community of this province. These perspectives have changed the structure of villages, especially after modernization and improvement attempts were done after the earthquakes of recent decades. The result has disrupted the rural system at the micro and macro levels, and we can see this disruption in the native landscape of Kerman. We collected data for this study through a bibliographical research method and field observations during a trip to Kerman province and visiting its villages. This study is based on the assumption that several factors have played a role in changing the rural landscape and have accelerated the process of changes. To this purpose, we examined the different concepts of the village, and then we presented the factors that change the rural structure by identifying the rural landscape and its components.