واكاوي عوامل مؤثر بر توسعۀ گردشگري در منطقۀ سيستان با رويكرد آينده‌پژهي

Investigating the Factors Affecting the Development of Tourism in Sistan Region by Future Studies Approach

در بازۀ زماني كنوني، صنعت گردشگري راه‌گشاي بسياري از مسائل اقتصادي جوامع انساني، به‌ويژه شهرها است؛ بطوري‌كه اين صنعت در بسياري از مناطق زمينه‌ساز رشد و توسعۀ بوده است. بر اين اساس، هدف پژوهش شناسايي پيشران‌هاي كليدي مؤثر بر صنعت گردشگري منطقۀ سيستان مي‌باشد. پژوهش حاضر به لحاظ هدف، كاربردي و از لحاظ ماهيت و روش بر اساس روش‌هاي جديد علم آينده‌پژوهي، تحليلي و اكتشافي است كه در سه مرحلۀ تعيين شاخص‌هاي كليدي از طريق دلفي و شناسايي پيشران‌هاي كليدي با استفاده از نرم‌افزار Micmac بر پايه روش تحليل اثرات متقاطع انجام گرفته است و پس از آن با استفاده از پيشران‌هاي شناسايي شده فضاي سناريو تدوين شد. نمونۀ مورد مطالعۀ شامل 26 نفر از كارشناسان مرتبط با حوزۀ گردشگري در منطقه سيستان مي‌باشند كه به صورت هدفمند انتخاب شدند. نتايج نشان مي‌دهد كه در مجموع 27 شاخص در گردشگري سيستان اثرگذارند كه در اين بين 5 شاخص به عنوان پيشران‌هاي كليدي انتخاب شدند. اين پيشران‌ها بيشترين اثرگذاري و كمترين اثرپذيري را داشتند كه شامل پيشران‌هاي "وجود امنيت"، "وجود نيزارها و پرندگان مهاجر در درياچه هامون"، "هزينۀ مناسب و ارزان"، "وجود 26 اثر باستاني ثبت شده در آثار ملي و بين‌المللي (شهر سوخته، سه‌كوهه، آتشكده زردتشتيان و ...)" و "خدمات رفاهي" مي‌باشند. در اين بين پيشران‌هاي "هزينۀ مناسب و ارزان"، "وجود 26 اثر باستاني ثبت شده در آثار ملي و بين‌المللي" بيشترين اثرگذاري را در توسعۀ صنعت گردشگري داشتند. از بين 4 سناريوي شناسايي شده، ﺳﻨﺎرﯾﻮي اول ﺑﺎ 71/02 درﺻﺪ، ﻣﺤﺘﻤﻞﺗﺮﯾﻦ ﺳﻨﺎرﯾﻮ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺷﺪ.

In the current period, the tourism industry is the solution to many economic problems of human societies, especially cities; as this industry has been the basis for growth and development in many areas. Accordingly, the aim of this study is to identify the key drivers affecting the tourism industry in Sistan region. The present study is applied and based on new methods of futures research. analytical and exploratory method in three stages were used to determine key indicators through Delphi and identify key drivers using Micmac software based on cross-sectional analysis method. an‎d then the scenario was developed using the identified propulsions. The study sample includes 26 experts related to tourism in Sistan region who were purposefully selected. The results show that total of 27 indicators affect tourism in Sistan, of which 5 indicators were selected as key drivers. These propellants were the most effective, including the prophecies of "existence of security", "existence of reeds and migratory birds in Lake Hamoon", "reasonable and cheap", "existence of 26 antiquities registered in national and international monuments (Burnt City) , Sahkuh, Zoroastrian fire temple, etc.) and "welfare services". Among these, the proponents of "reasonable and cheap cost", "the existence of 26 antiquities registered in national and international monuments" had the greatest impact on the development of the tourism industry. Out of 4 identified scenarios, the first scenario was identified as the most probable scenario with 7.02%.