ارزيابي تناسب توزيع مكاني پارك‌هاي شهري تبريز از منظر حوزه نفوذ با استفاده از سنجش‌ازدور و GIS

Evaluation of spatial distribution appropriateness of Tabriz Urban Parks in terms of influence area using Remote Sensing and GIS

از منظر برنامه‌ريزي و مديريت شهري، معيار پراكنش پارك‌ها، به لحاظ دامنه نفوذ و برخورداري مناطق اطراف آنها از مزاياي آن، از اهميت ويژه‌‌اي برخوردار است. هدف اصلي اين پژوهش تعيين و ارزيابي حوزه نفوذ هر يك از انواع پارك‌هاي شهري تبريز است. نقشه پارك‌هاي شهري بر اساس بهنگام‌سازي نقشه كاربري اراضي مستخرج از طرح تفصيلي تبريز به وسيله تصوير ماهواره‌‌اي و بازديدهاي ميداني به روش تلفيقي توليد شد. سپس نقشه انواع پارك‌هاي شهري تبريز بر حسب مساحت‌شان در 5 دسته پارك‌هاي همسايگي، محله‌‌اي، ناحيه‌‌اي، منطقه‌‌اي و فراشهري تهيه و شعاع نفوذ هر كدام از پارك‌ها با مبنا قرار دادن تحقيقات داخلي در محيط GIS با اعمال بافر توليد شد. نتايج نشان داد كه هيچ كدام از ده منطقه شهرداري تبريز از نظر پوشش حوزه نفوذ پارك‌هاي "همسايگي" مطلوب نيستند و نياز به توسعه اين نوع از پارك‌ها در كل شهر جدي است. مناطق 1 و 2 و 8 از نظر پوشش حوزه نفوذ پارك‌هاي "ناحيه‌‌اي" در وضع مطلوبي قرار دارند. اكثر مناطق به جز 9 و 5 تحت پوشش حوزه نفوذ پارك‌هاي "منطقه‌‌اي" قرار دارند. پارك‌هاي "فراشهري"، تقريبا تمامي سطح مناطق دهگانه تبريز را پوشش مي‌دهند و منطقه1 از نظر قرار گرفتن در حوزه نفوز تمام انواع پارك‌ها در بهترين وضعيت قرار دارد. از نظر كاركردهاي اجتماعي و رواني پارك‌ها، هر چند وجود پارك‌هاي بزرگ براي جلب جمعيت عظيم محلي و گردشگران لازم است، اما نبايد تاثير به‌سزاي پارك‌هاي كوچك محله‌‌اي را علاوه بر كاركردهاي اكولوژيكي در سرگرمي خانواده‌ها و در نهايت افزايش نشاط اجتماعي ناديده گرفت.

From the perspective of urban planning and management, the criteria for the distribution of parks, in terms of the scope of influence and the benefits of the surrounding areas, is of particular importance. The main purpose of this study; Determining and evaluating the influence area of each type of urban parks in Tabriz. The map of urban parks was produced based on updating the land use map extracted from the detailed plan of Tabriz using satellite imagery and fieldworks in a combined method. Then the map of Tabriz city parks according to their area were prepared in 5 categories of parks; Mini, Neighborhood, Regional, Community and Mountain parks and the influence radius of each park was applied in GIS as a buffer based on internal research. The results showed that none of the ten districts of Tabriz Municipality are desirable in terms of covering the influence of "neighborhood" parks and the need to develop this type of parks in the whole city is serious. District 1, 2 and 8 are in a good position to cover the area of ​​influence area of "Regional" parks. Most districts, except 9 and 5, are covered by "Community" parks. "Mountain" parks cover almost all the ten districts of Tabriz and district 1 is in the best condition in terms of being within the influence area of all types of parks. In terms of social and psychological functions of parks, although the existence of Metropolitan parks is necessary to attract large local populations and tourists, but the great impact of "Mini" and "Neighborhood" parks in addition to ecological functions, in family entertainment and ultimately increase social vitality should not be ignored.