فقر زدايي به‌ عنوان يكي از محورهاي سياست‌هاي كلي نظام: مرور نظام‌مند سياست‌ها و برنامه‌ها (1384 تا 1399)

Poverty Alleviation as One of the Axes in General Policies System: A Systematic Review of Policies and Programs (2005-2020)

فقر مسئله‌اي چندبُعدي است كه تمام جوامع به‌ صورت‌هاي گوناگون آن را تجربه كرده و مي‌كنند. فقر عدم توانايي كافي در تأمين نيازهاي اساسي تلقي مي‌شود و بديهي است كه ناتواني در تأمين نيازهاي پايه‌، در وجوه مختلف بحران‌هاي شديدي را در سطوح متعدد به‌وجود مي‌آورد. با توجه به ابعاد گستردۀ فقرزدايي، اين پديده از اهميت دوچنداني برخوردار است. هدف تحقيق پيشِ‌رو شناسايي سياست‌ها و برنامه‌هاي مختلف فقرزدايي و عوامل ناظر بر موفقيت و ناكامي‌آن‌هاست. اين تحقيق با استفاده از روش مرور نظام‌مند به مداقه در مقاله‌هاي مرتبط با فقرزدايي در 15 سال اخير پرداخته است. پس از جست‌وجو در پايگاه‌هاي اطلاعاتي با استفاده از كليدواژه‌هاي مرتبط با فقرزدايي، درنهايت 69 مقاله به‌دست آمد. نتايج حاصل از خوانش و تحليل مقاله‌ها نشان مي‌دهد فقر عمدتاً با ابزارهايي چون سطح درآمد مورد سنجش قرار مي‌گيرد. بنابراين در جهت‌گيري نسبت به فقر، عمدتاً نگاه كمّي‌ غالب بوده و ساير ابعاد فقر، به‌ويژه بُعد اجتماعي، تا حدي زيادي مغفول مانده است. در ميان برنامه‌هاي اجرا يا پيشنهاد شده، سياست اشتغال‌زايي به‌عنوان‌ يكي از پايدارترين برنامه‌ها مورد توجه قرار گرفته است. به‌نظر مي‌رسد هنوز جاي نگاهي ژرفانگر به حوزۀ فقرزدايي و انجام پژوهش‌هايي كه از تقليل‌گرايي به دور باشد، خالي است.

Poverty is a multi-layered concept that all societies have experienced its different forms. Poverty is defined as the disability in providing the basic needs. It goes without saying that this disability can raise serious crises. Considering the varied aspects of poverty alleviation, this issue should be studied in detail. The aim of this study is to identify the policies and plans for alleviating poverty, and figure out the elements of success and failure. It systematically reviewed the related articles about poverty alleviation during the last 15 years. Searching through the data bases with poverty alleviation keywords, 69 articles could be found. The analysis of the articles suggested that poverty is measure through the degree of income. Therefore, to address poverty, most of the resolutions are quantitative, and other aspects, particularly social ones, are neglected to a large extent. Among the suggested plans, the most sustainable one is employment. However, it seems that there is a dearth of non-reductive research in alleviating poverty.