توليد نقشه پتانسيل وقوع گرفتگي شبكه فاضلاب شهري با استفاده از شبكه عصبي و GIS (مطالعه موردي: منطقه 2 آبفاي تهران)

شبكه فاضلاب به‌عنوان يكي از مهم‌ترين تأسيسات زيربنايي، مي‌تواند نقش مهمي را در دستيابي به توسعه پايدار از طريق ارتقاي سطح بهداشت عمومي و حفاظت از محيط‌زيست با جلوگيري از آلودگي منابع آبهاي سطحي و زيرزميني داشته باشد. يكي از شايع‌ترين حوادثي كه به مقدار قابل‌توجهي در اين شبكه اتفاق مي‌افتد، گرفتگي در لوله‌هاي جمع‌آوري فاضلاب است. شناخت عوامل تأثيرگذار در وقوع گرفتگي در شبكه، تأثير قابل‌توجهي در پيش‌بيني صحيح حوادثي كه در آينده براي شبكه ممكن است اتفاق بيافتد، دارد. در اين پژوهش، به‌منظور پيش‌بيني و تهيه نقشه پتانسيل وقوع گرفتگي در شبكه فاضلاب، از ابزارهاي GIS و شبكه عصبي مصنوعي استفاده شد. فاكتورهاي مهم در بروز گرفتگي شامل، كاربري، قطر سيفون، عمق سيفون، عمق و جنس و سن لوله در تحليل شبكه عصبي استفاده شدند. از داده‌هاي ورودي به‌ترتيب 70، 15و 15 درصد براي آموزش، اعتبارسنجي و تست مدل استفاده شد. نتايج حاصل از شبيه‌سازي با استفاده از شبكه‌ عصبي با شاخص توافق 0.9=R^2 تناسب زيادي بين مكان‌هاي پيش‌بيني شده و مشاهده شده گرفتگي را نشان داد و همچنين در نقشه پتانسيل گرفتگي، محدوده‌هايي با تراكم جمعيت زياد، بافت فرسوده و ساخت‌و‌سازهاي غيرمجاز (به‌دليل نصب انشعابات غيرمجاز) پتانسيل زياد گرفتگي مشاهده شد.