رشد بلند مدت اقتصاد ايران از نگاه مدل رشد صادرات محور (كاربردي از رهيافت پارامتر زمان - متغير)

Long-Run Growth of IRAN's Economy from the Lens of Export-Led Growth Model (Application of the Time-Varing Approach)

تيرلوال در سال 1979 با ارائه مدلي موسوم به مدل رشد تعادلي تراز پرداخت‌ها (BOPE)، ادعا نمود كه رشد تقاضا توسط كسري تراز پرداخت‌‌ها مهار شده و بدين ترتيب دست‌يابي به نرخ رشد اقتصادي بيشتر محدود خواهد شد. عطف توجه در بررسي قانون تيرلوال با استناد به نقش بارز صادرات نفت در تأمين منابع ارزي و نقش خطير اين منابع در رخدادهاي تراز پرداخت‌ها در كشورهاي نفتي از جمله ايران است. هدف در مطالعه حاضر در گام نخست، اعتبارسنجي فرم گسترده مدل تيرلوال موسوم به مدل رشد تعادلي(/ مقيد) تراز پرداخت‌ها در اقتصاد ايران، طي دوره (1396-1360)، با استفاده از رويكرد فيلتر كالمن در قالب يك برآورد زمان-متغير (TVP) است. مدل‌هاي با پارامترهاي زمان-متغير قادر است تغييرات موجود در ويژگي‌هاي ساختاري اقتصاد را كه ممكن است بر روي كشش‌هاي تجاري تاثير داشته باشد را در نظر گرفته و در مدل لحاظ نمايد. در گام دوم با هدف بررسي عوامل تعيين‌كننده نرخ رشد BOPE در اقتصاد ايران به اثرگذاري 10 متغير توضيحي مرتبط در دوره فوق با بهره‌گيري از تكنيك ميانگين‌گيري بيزين (BMA) اقدام شده است. مزيت اين رويكرد در بهبود تخمين ميانگين و غلبه بر مشكل عدم اطمينان ناشي از تصريح مدل و عدم ثبات ضرايب است. نتايج مطالعه حاكي از آن است كه به طور كلي قانون تيرلوال براي اقتصاد ايران داراي اعتبار نبوده و تراز پرداخت‌ها محدودكننده رشد اقتصادي در ايران نيست. همچنين در راستاي عوامل اثرگذار بر رشد تعادلي تراز پرداخت‌ها، اين مطالعه نقش تركيب تقاضاي كل را به عنوان نيروي محركه اصلي، هم در اثرات مستقيم آن بر كشش درآمدي واردات و هم در اثرات غيرمستقيم بر رشد صادرات از طريق تجمع سرمايه، به ويژه سرمايه‌گذاري دارايي‌هاي ثابت، برجسته مي‌نمايد.

In 1979, Tirlwall introduced a model called the Balance of Payments Equilibrium (BOPE) model, stating that demand growth could be curbed by the balance of payments deficit, thus limiting further economic growth. The important point in examining the Tirlwall law is the important role of oil exports in providing foreign exchange resources and the important role of these resources in the balance of payments in oil-rich countries such as Iran. The aim of the present study, in the first step, is to validate the Tirlwall model by estimating the balance of payments equilibrium growth in the Iranian economy during the period (1982-2018) by using the Kalman Filter approach in the form of a Time-Varying Process (TVP). This method is able to consider the structural changes of the economy that affect trade elasticities and include them in the model. Then, the factors affecting the growth rate of BOPE in the Iranian economy have been studied by examining 10 related explanatory variables. For this purpose, Bayesian Model Averaging (BMA) technique has been used. The advantage of this method is in increasing the quality of average estimation and solving the problem of uncertainty due to model specification and instability of coefficients. The results of the study show that in general in the Iranian economy, the Tirlwall law is not valid and therefore the balance of payments does not limit effect on economic growth in Iran. Also, in examining the factors affecting the growth rate of BOPE, this study emphasizes the importance of the direct and indirect effect of aggregate demand on the income elasticity of imports and export growth through capital accumulation (especially fixed asset investment).