تصوير زن در آثار سينمايي اصغر فرهادي

سينماي اصغر فرهادي، برندۀ جايزۀ اسكار، با تمركز بر حضور بيشتر زنان و ارائۀ نقش‌هاي كليدي بدان ها، به مقولۀ «زن» توجه ويژه نشان داده است، اما بايد دريافت بازنمايي زن در اين آثار تا چه حد توانسته از تصورات قالبي و كليشه‌هاي مردانه رها شود؟ فيلم‌هاي «رقص در غبار»، «شهر زيبا»، «چهارشنبه‌سوري»، «دربارۀ الي»، «جدايي نادر از سيمين»، «گذشته»، «فروشنده» و «همه مي‌دانند» آثاري هستند كه در آن ها زن نقطۀ كانوني فيلم به‌شمار مي‌آيد. در اين پژوهش كوشيده‌ايم  با روش تحليل ‌محتواي كيفي، و اين رويكرد كه فرهادي با بازنمايي زندگي زنان به اهميت‌بخشي او توجه كرده، به بررسي اين فيلم‌ها بپردازيم. بررسي كدها، مقولات و مفاهيم نشان مي‌دهد كه اگرچه تعداد و اهميت كاراكترهاي زن و نيز سپردن نقش‌هاي كليدي بدان ها با گذشت زمان روبه‌فزوني بوده، در عين حال زنان با كنش‌هاي منفعلانه، نقش‌هاي شغلي جنسيت‌زده و عدم حضور در عرصۀ عمومي، به‌شكلي وابسته به همسر از نظر مالي، بحران‌زا، مستأصل، ناتوان و بي‌كفايت نمايش داده مي‌شوند. به‌نظر مي‌رسد جهت اهميت‌بخشي به زن، تمركز بر موضوع زن كافي نيست و بايد به لايه‌هاي پنهان روايت‌ها كه حاكي از ذهنيت و تصورات قالبي مردانه است، نيز توجه كرد.