روند يابي پس لرزه هاي بزرگ با هدف كاهش تلفات و مصدومين ناشي از زمين لرزه (مطالعه موردي، زمين لرزه 16 فروردين1396 سفيدسنگ در شمال شرق ايران)

Large Aftershock Routing to Reduce Earthquake Fatalities and Injuries (Case Study, Sefidsang Earthquake on April 5, 2017 in Northeastern of Iran)

سابقه و هدف: بررسي تجارب مرتبط با زمين‌لرزه‌هاي گذشته بويژه در كشورهاي توسعه نيافته و در حال توسعه مانند ايران حاكي از اين نكته است كه علاوه بر تلفات و مصدوميت‌هاي ناشي از رخداد زمين‌لرزه اصلي، پس‌لرزه‌هاي بزرگ اين زمين‌لرزه‌ها نيز معمولا در افزايش پيامدهاي ياد شده موثرند. در اين پژوهش با هدف كاهش تلفات و مصدوميت‌هاي ناشي از رخداد پس‌لرزه‌هاي بزرگ به ارائه روشي كاربردي در زمينه پيش‌بيني اين پس‌لرزه‌ها پرداخته شد. روش بررسي: روش بررسي بكار گرفته شده در اين پژوهش بر مبناي تحليل آماري داده‌هاي مربوط به پارامترهاي مبنايي پس‌لرزه‌هاي اوليه از جمله زمان رخداد، عمق‌كانوني و بزرگي آن‌ها با هدف شناسايي زمان رخداد پس‌لرزه‌هاي بزرگتر براي اطلاع رساني و تخليه به موقع افراد بازمانده در سازه‌هاي نامقاوم است. در اين پژوهش از تئوري سكون‌لرزه‌اي(فاصله زماني بين رخداد پس‌لرزه‌ها) و تحليل داده‌هاي نرمال شده عمق و بزرگي پس‌لرزه‌هاي اوليه براي شناسايي زمان و ميزان آسيب‌پذيري ناشي از رخداد پس‌لرزه‌هاي بزرگ براي زمين‌لرزه فروردين ماه 1396 سفيد سنگ در شمال شرق ايران استفاده شد. نتايج: تحليل داده‌ها در اين پژوهش حاكي از اين نكته است كه رابطه مشخصي بين فاصله زمان بين بزرگي و سكون‌لرزه‌اي پس‌لرزه‌هاي اوليه وجود دارد كه اين رابطه مي‌تواند مبناي تحليل مورد نظر درخصوص پيش‌بيني زمان رخداد پس‌لرزه بزرگ قرار گيرد. نتيجه‌‌گيري: نتايج حاصل از اين پژوهش حاكي از آن است كه با تحليل همزمان داده‌هاي نرمال شده عمق و بزرگي برمبناي سكون‌لرزه‌اي بين پس‌لرزه‌ها مي‌توان به پيش بيني دقيقي از زمان و آسيب‌پذيري ناشي از پس‌لرزه‌هاي بزرگ دست يافت.

Background and Objectives: Examining experiences related to past earthquakes, especially in developing countries suggest that in addition to fatalities and injuries caused by the main earthquake the large aftershocks also have effect to increasing the mentioned consequences. In this Research has presented a practical method in predicting the large aftershocks with the aim of reducing fatalities and injuries caused by their occurrence. Materials and Methods: The survey method used in this study is based on statistical analysis related to basic parameters of the primary aftershocks such as: time occurrence, magnitude with aim of prediction of time the large aftershock for alarm and evacuation to people from non-resistant buildings. In this research has used seismic quiescence theory (time distance between aftershocks event) and analysis of the normalized data of depth and magnitude of primary aftershocks for the prediction of time and vulnerability level caused of the large aftershocks in Sefidsang earthquake in northeast of Iran. Result: Data analysis suggests that there is the definite relationship between magnitude and seismic quiescence of primary aftershocks that this relationship can be base of analysis for prediction of the time of the large aftershocks. Conclusion: The results of this study indicate that predicting the time and the rate of vulnerability of the large aftershocks can be obtained by combining the outputs of the two aforementioned analyzes.