كليدواژه :
الگوي اقتصادسنجي خود رگرسيون با وقفه گسترده , سوانح جاده اي , حمل و نقل ريلي , مدل تصحيح خطا
چكيده فارسي :
سابقه و هدف: سهم كم حمل‌ونقل ريلي نسبت به كل حمل‌ونقل كشور نشان مي‌دهد كه اكثر سفرهاي برون‌شهري با استفاده از جاده‌ها صورت مي‌گيرد. اين موضوع باعث شده كه شاهد تبعات منفي زيادي ازجمله افزايش تصادفات، خسارات و تلفات در راه‌ها باشيم. بر اين اساس موضوع كاهش تلفات ناشي از حوادث ترافيكي بدون در نظر گرفتن نقش سهم حمل‌ونقل ريلي، منطقي به نظر نمي‌رسد. هدف اين مقاله بررسي رابطه بين متغيرهاي كلان اقتصادي در كاهش سوانح حمل‌ونقل جاده‌اي كشور طي سال‌هاي 98-1380 بود.
روش بررسي: ابتدا روش تحقيق و داده‌هاي آماري مورداستفاده بررسي شد و سپس اثرات كوتاه‌مدت و بلندمدت نقش حمل‌ونقل ريلي در كاهش سوانح حمل‌ونقل جاده‌اي كشور موردبررسي قرار گرفت. بدين منظور با جمع‌آوري داده‌هاي سالانه و با بهره‌گيري از الگوي اقتصادسنجي خود رگرسيون با وقفه گسترده و الگوي تصحيح خطا به كمك نرم‌افزار EVIEWS10، به تخمين مدل و تفسير نتايج پرداخته شد.
يافته‌ها: نتايج نشان داد كه هم در كوتاه‌مدت و هم در بلندمدت با افزايش ارزش‌افزوده بخش حمل‌ونقل ريلي، تعداد سوانح حمل‌ونقل جاده‌اي كاهش يافت، به‌طوري‌كه اگر يك درصد ارزش‌افزوده بخش حمل‌ونقل ريلي افزايش يابد، سوانح حمل‌ونقل جاده‌اي در كوتاه‌مدت و بلندمدت به ترتيب به ميزان 0/12 درصد و 0/249 درصد كاهش مي‌يابد. همچنين با افزايش توليد ناخالص داخلي سرانه كشور، تعداد سوانح حمل نقل جاده‌اي كاهش مي‌يابد. ضمناً نتايج نشان داد كه با افزايش ضريب جيني، جمعيت كل كشور و نيز طول جاده‌هاي كشور، تعداد سوانح حمل‌ونقل جاده‌اي افزايش يافت. دست‌آخر با توجه به ضريب تصحيح خطا در مدل ECM مي‌توان بيان كرد كه سرعت تعديل به سمت مقدار تعادلي و بلندمدت مناسب بوده، به‌طوري‌كه در هر دوره حدود 0/51 خطاي عدم تعادل تعديل گرديده و مقدار كوتاه‌مدت به سمت مقدار تعادلي و بلندمدت خود به‌صورت نمايي ميل مي‌كند.
نتيجه‌گيري: نتايج به‌دست‌آمده از يافته‌هاي پژوهش حاكي از آن است كه هم در كوتاه‌مدت و هم در بلندمدت با افزايش ارزش‌افزوده بخش حمل‌ونقل ريلي و توليد ناخالص داخلي، تعداد سوانح حمل‌ونقل جاده‌اي كاهش مي‌يابد. همچنين با افزايش ضريب جيني، جمعيت كل كشور و نيز طول جاده‌هاي كشور، تعداد سوانح حمل‌ونقل جاده‌اي افزايش مي‌يابد. نتايج اين تحقيق مي‌تواند براي سياست‌گذاري در وزارت راه و شهرسازي و راه‌آهن جمهوري اسلامي ايران و سازمان راهداري و حمل‌ونقل جاده‌اي كشور و وزارت كشور مؤثر باشد.
چكيده لاتين :
Background and Objectives: The low share of rail transport in the total transport of the country shows that most of the suburban trips are made using roads. This has led to many negative consequences, including increased accidents, damage and casualties on the roads. Accordingly, the issue of reducing casualties due to traffic accidents does not seem logical without considering the role of rail transport. Due to the importance of issue, the purpose of this article is to investigate the role of rail transport in reducing road traffic accidents in the country during 2001-2019.
Materials and Methods: In this study, the short-term and long-term effects of the role of rail transport in reducing road traffic accidents in the country have been investigated. For this purpose, by collecting annual data and using the self-regression econometric pattern with wide interruption and error correction with the help of EVIEWS10 software, the model has been estimated and the results have been interpreted
Results: The results show that both in the short and long term, with the increase in the added value of the rail transport sector, the number of road traffic accidents decreased. Also, with the increase in GDP per capita, the number of road transport accidents will decrease. The results show that with increasing the Gini coefficient, increasing the population and the length of the country’s roads, the number of road traffic accidents increases. Finally, according to the error correction coefficient in the ECM model, it can be stated that the adjustment speed is appropriate towards the equilibrium and long-term value, so that in each period about 0.51 of the imbalance error is adjusted and the short-term value towards its equilibrium and long-term value.
Conclusion: The results obtained from the research findings indicate that both in the short and long term with increasing value of rail transport sector and GDP, the number of road traffic accidents decreases. Also, with the increase of Gini coefficient, the population of Iran and also the length of the country’s roads, the number of road traffic accidents increases. The results of this research can be effective for policy-making in the Ministry of Roads and Urban Development and Railways of the Islamic Republic of Iran and the Roads and Transportation Organization of Iran and the Ministry of Interior.
