ارزيابي اثر توسعه سيستم‌هاي آبياري، سناريوهاي الگوي كشت و كم‌آبياري بر بهره‌وري آب در شبكه آبياري قزوين به روش پويايي سيستم‌ها

يكي از بحراني‌ترين چالش‌هاي حال حاضر بشر، رفع بحران آب است. در اين پژوهش با استفاده از روش پويايي سيستم‌ها و نرم افزار Vensim به مطالعه و ارزيابي سناريوهاي مختلفي كه بر بهره وري آب اثر خواهد گذاشت، از جمله اثر توسعه سامانه هاي آبياري تحت فشار، الگوي كشت و كم آبياري پرداخته شد. نتايج نشان داد توسعه آبياري تحت فشار در سطح شبكه قزوين، موجب افزايش بهره‌وري فيزيكي آب مي‌شود و بسته به نوع الگوي كشت و سطح كم‌آبياري مي‌تواند موجب افزايش و يا كاهش بهره‌وري اقتصادي شود. بيشترين و كمترين حجم آب مورد نياز سالانه شبكه آبياري در سناريوهاي تركيبي به ترتيب مربوط به تيمارهاي “CPS 3 FI MIDS 15%” و “CPS 8 DI 60% MIDS 45%” به مقدار 11738 و 2761 مترمكعب در هكتار بود. بهره‌وري آب اقتصادي در سطح شبكه در سناريوهاي الگوي كشت CPS 8 و CPS 4 در مقايسه با بهره‌وري آب اقتصادي الگوي كشت موجود CPS 1 به ترتيب 51 و 25.2 درصد افزايش داشته است و بهره‌وري آب فيزيكي در سطح شبكه در سناريوهاي الگوي كشت CPS 4، CPS 7 و CPS 8 در مقايسه با بهره‌وري آب فيزيكي الگوي كشت موجود به ترتيب 35.4، 35.1 و 27.3 درصد افزايش داشته است. از آن جاي كه الگوي كشت بر بهره‌وري اقتصادي و فيزيكي آب در سطح شبكه اثر قابل ملاحظه‌اي دارد، لذا بايستي تمهيداتي بر كنترل الگوي كشت انجام شود. اين تمهيدات مي‌تواند تركيبي از رويكردهاي آموزشي، ترويجي و يا تنظيم گري باشد.