ارتكاب قتل در مقام دفاع از مال

Basic and legal analysis of the justification or non-justification of killing in defense of property

توجيه يا عدم توجيه ارتكاب قتل در مقام دفاع از مال، همواره موضوعي چالش برانگيز ميان حقوق دانان بوده است. حقوق دانان غربي اين گونه قتل ها را در پرتو اصل تناسب بررسي نموده اند. بدين معنا كه توازن و تناسب ميان اقدام دفاعي- قتل مهاجم- و اقدام تهاجمي- حمله به مال- موجود است يا خير. با تكيه بر اين اصل، برخي قايل به عدم تناسب قتل در مقام دفاع از مال هستند و برخي نيز، نظرياتي در باب توجيه اين قتل ها ارايه كرده اند. در نظام هاي حقوقي مختلف، در اين خصوص، قوانين كيفري و رويه قضايي گاه متفاوت و گاه مشابه است. در حقوق ايران بدون اين كه اين مساله نظريه پردازي شده باشد، نظرات متفاوتي مطرح شده است. قانون گذاري ها در اين خصوص نيز در ادوار مختلف متفاوت بوده است. در اين ميان، فقه اسلامي با شرط تدريجي بودن اقدامات دفاعي، به درستي بهترين راه كار را ارايه كرده است. به دليل ابهامات فراوان موجود در مفهوم تناسب، رويكرد فقهي تدريجي بودن اقدامات دفاعي در قانون مجازات اسلامي 1392 وارد گرديده و ديگر به مفهوم تناسب اشاره اي نشده است. بدين ترتيب، اين قتل ها با رعايت تدرج در اقدامات دفاعي و نيز رعايت ساير شروط مندرج در ماده 156 قانون مجازات اسلامي، موجه است.

Justifying or not justifying killing in defense of property has always been a challenging issue for jurists Western jurists have studied such killing in the light of the principle of proportionalit. . That is,whether there is a balance and proportionality between defensive action - killing aggressor- and aggressive action - attacking property – or not. based on this principle, some believe that killing in defense of property is disproportionate, while others have suggested theories to justify these killings. In different legal systems, in this regard, criminal law and judicial procedure are sometimes different and sometimes similar. in Iranian law, without this issue being theorized, different views have been expressed. Legislation in this regard has also varied in different periods. In the meantime, Islamic jurisprudence by requiring of gradualing in defensive actions, has provided the best solution. Due to the many ambiguities in the concept of proportionality, the jurisprudential approach of gradualing in defensive actions has been incorporated into the Islamic Penal Code 1392, and the concept of proportionality is no longer mentioned. Thus, these killings are justified by compliance of gradually in defensive actions as well as compliance of the other requirements of Article 156 of the Islamic Penal Code.