مطالعه دماي ساخت و فرآيند‌هاي تشكيل پوشش روغني ـ رزيني ايراني «روغن كمان»

روغن كمان يكي از پوشش‌‌‌هاي محافظ مهم در آثار هنري ايران محسوب مي‌‌شود كه بر اساس مكتوبات تاريخي از تركيبي از رزين دي‌‌ترپنوييد سندروس و روغن بزرك در دماي جوش به دست مي‌‌آيد. همواره مساله روش ساخت و دماي پخت اين محصول در منابع مختلف مورد بحث بوده است. بر همين اساس هدف اين مقاله بررسي دماي پخت و تغييرات شيميايي رخ داده در محصول طي آن است تا بتوان محصولي استاندارد جهت مصرف عمومي هنرمندان سنتي تهيه كرد. بر مبناي منابع پيشين سه رزين سندروس مراكشي، كلوفان و كوپال مانيل در كنار روغن بزرك براي تهيه روغن كمان انتخاب شده و با استفاده از آزمون‌هاي حرارتي DSC و TG/DTA تغييرات محصول در نسبت‌‌‌هاي مختلف از رزين و روغن در حين حرارت مورد بررسي قرار گرفته و تغييرات رخ داده در نهايت با طيف‌سنجي زير قرمز تبديل فوريه مورد بررسي قرار گرفته‌اند. نتايج نشان داد كه دماي پخت محصول عمدتا وابسته به تغييرات حرارتي روغن بوده و در حدود 390 380 درجه سانتي‌گراد رخ مي‌دهد و واكنش‌‌‌هاي متيل‌زدايي، آروماتيك شدن و كربوكسيل‌زدايي براي تشكيل محصول نهايي رخ مي‌دهد.