تحليل بهره وري اقتصادي آب و كود نيتروژن در آبياري جويچه اي يك درميان براي كشت كينوا

بحران آب يكي از مهم‌ترين عواملي است كه در مناطق خشك و نيمه‌خشك براي توليد محصولات كشاورزي محدوديت ايجاد مي‌كند و براي نيل به امنيت غذايي مطلوب بايد آب در بخش كشاورزي به صورت بهينه مصرف شود. به‌منظور بررسي بهره‌وري اقتصادي آب و كود نيتروژن بر روي گياه كينوا پژوهشي به‌صورت كرت‌هاي خرد شده در قالب طرح بلوك كامل تصادفي با سه تكرار در مزرعه تحقيقاتي دانشگاه فردوسي مشهد در تابستان 1397 انجام شد. تيمارهاي مورد بررسي در اين پژوهش شامل 3 روش آبياري جويچه‌اي (متداول، يك در ميان ثابت و متغير) و 3 سطح كود نيتروژن (50، 100 و 200 كيلوگرم در هكتار) بود. روش‌هاي مختلف آبياري جويچه‌اي بر صفات بهره‌وري اقتصادي كود، بهره‌وري فيزيكي آب (CPD)، شاخص سود به‌ازاي متر مكعب آب مصرفي (BPD) و شاخص سود خالص به‌ازاي متر مكعب (NBPD) و عامل جزئي سودمندي (PFP) در سطح احتمال يك درصد معني‌دار شده و سطوح مختلف كود نيتروژن نيز بر بهره‌وري اقتصادي كود، BPD، NBPD و PFP در سطح احتمال يك درصد و بر CPD در سطح احتمال 5 درصد معني‌دار شد. لازم به ذكر است كه اثر متقابل روش آبياري و سطوح مختلف كود نيتروژن بر صفات بهره‌وري اقتصادي كود و PFP در سطح احتمال يك درصد معني‌دار و بر NBPD و BPD در سطح احتمال 5 درصد معني‌دار بود. نتايج اين پژوهش نشان داد كه افزايش مقدار نيتروژن نسبت به مقدار توصيه شده (50 كيلوگرم در هكتار) در شرايط آبياري جويچه‌اي متداول سبب كاهش بهره‌وري اقتصادي آب و كاهش بهره‌وري اقتصادي كود مي‌شود. بر اين اساس، بيشترين مقدار بهره‌وري اقتصادي آب، بهره‌وري فيزيكي آب و شاخص درآمد به‌ازاي هر واحد آب مصرفي در تيمار آبياري جويچه‌اي يك در ميان متغير و در شرايط اعمال 200 كيلوگرم در هكتار كود نيتروژن به دست آمد.