اثر زمان و روش هاي مختلف كاشت بذر بر زنده ماني و رويش نهال هاي بلوط ايراني در شرايط نهالستان ايوان در استان ايلام

Effect of different seeding methods and time on survival and growth of Iranian oak seedlings in Eivan nursery condition-Ilam

درخت بلوط ايراني (.Quercus brantii Lindl) از نظر اكولوژيكي، اقتصادي- اجتماعي و حفاظتي يكي از با ارزش ­ترين گونه ­ها است كه بهره ­برداري بي­ رويه، حيات آن را با تهديد جدي روبه ­رو كرده و جنگل­كاري و احياي اين جنگل­ ها بسيار ضروري مي ­باشد. در اين زمينه آگاهي بيشتر در مورد روش ­هاي كاشت بذر و ايجاد شرايط بهينه براي توليد نهال­ هاي سالم از اهميت ويژه­ اي برخوردار است. تحقيق حاضر به­ صورت آزمايش فاكتوريل با دو فاكتور زمان كاشت بذر در دو سطح (آذر و اسفند ماه) و روش كاشت بذر در سه سطح (كاشت مستقيم بذر، خيساندن بذر در آب به مدت 48 ساعت و خيساندن بذر در آب به مدت 72 ساعت) در قالب طرح كاملا تصادفي متعادل با 4 تكرار و 10 گلدان در هر تكرار در نهالستان ايوان واقع در استان ايلام انجام شد. نتايج تجزيه واريانس نشان داد براي اثر اصلي زمان كاشت صفات زنده ­ماني، درصد زنده­ ماني، بنيه گياهچه، طول ساقه و وزن خشك ساقه در سطح 1 درصد و براي صفات قطر يقه طول ريشه در سطح 5 درصد معني­ دار بوده است. همچنين براي روش كاشت تمام صفات به­ جز قطر يقه و طول ريشه در سطح 1 درصد داراي اختلاف معني ­دار بودند. نتايج مقايسه­ ميانگين با آزمون دانكن نشان داد بذور كشت شده در آذر ماه براي تمام صفات جوانه ­زني و رويشي نهال بهتر از بذور كشت شده در اسفند ماه بوده است. همچنين نتايج مقايسه ميانگين نشان داد در بين روش ­هاي مختلف، بذوري كه قبل از كاشت به­ مدت 48 ساعت در آب قرار گرفتند، از نظر صفات جوانه ­زني و رويشي نهال بهتر از ساير بذور بودند. به­ طور كلي نتايج تحقيق حاضر نشان داد آذر ماه بهترين زمان كاشت و خيساندن بذور به مدت 48 ساعت قبل از كاشت، بهترين روش كاشت براي بذور بلوط ايراني مي­ تواند باشد.

The Persian oak (Quercus brantii Lindl.) is one of the most ecologically, economically, socially and protectively valuable species whose serious exploitation is seriously threatened, and afforestation and reforestation of these forests is essential. In this regard, more knowledge about seed planting methods and creating optimal conditions for the production of healthy seedlings is necessary. The present study was a factorial experiment with two factors: seed planting time at two levels (December and March) and seed planting method at three levels (direct sowing, soaking seeds in water for 48 hours and sowing seeds in water for 72 hours), in Completely randomized design with 4 replications and 10 pots per replication was done in Ivan nursery located in Ilam province. The results of analysis of variance showed that for the main effect of planting time, survival traits, survival percentage, seedling vigor, stem length and stem dry weight were significant at 1% level and for collar diameter traits, root length was significant at 5% level. Also, for planting method, all traits except collar diameter and root length had a significant difference at the level of 1%. The results of mean comparisons with Duncan test showed that the seeds sown in December were better than the seeds sown in March for all germination and vegetative traits of seedlings. The results of mean comparisons showed that among the different methods, seeds that were soaked in water for 48 hours before sowing were better than other seeds in terms of germination and vegetative traits. In general, the results of this study showed that December is the best time of seed planting and soak the seeds for 48 hours before sowing can be the best planting method for Iranian oak seeds.