واكاوي وضعيت دماي زمستانه در زمان حاكميت پرفشار سيبري در ايران زمين

Analysis of winter temperature at the time of the rule of Siberian high-pressure situation in Iran

هدف از اين مطالعه واكاوي وضعيت دماي زمستانه ايران در زمان حاكميت پرفشار سيبري در ايران‌زمين مي­باشد. براي اين منظور داده‌هاي دماي روزانه زمستانه 283 ايستگاه سينوپتيكي كشور براي طي دوره آماري 1341 تا 1390 از سازمان هواشناسي كشور استخراج گرديده است. سپس به‌منظور استخراج الگوي پرفشار سيبري داده‌هاي فشار تراز دريا در محدوه جغرافيايي 10- تا 100 درجه شرقي و 10 تا 70 درجه شمالي از پايگاه وابسته به سازمان ملي جو و اقيانوس‌شناسي ايالت متحده آمريكا استخراج گرديده است. سپس با اجراي تحليل خوشه ­اي بر روي داده هاي تراز دريا در فصل زمستان الگوي پرفشار سيبري شناسايي شده است.‌ ‌‌به‌منظور ارزيابي و اعتبارسنجي شناسايي الگوي پرفشار سيبري از شاخص اعتبار‌سنجي ديويس-بولدين (DBI)، شاخص سيلهوته (SI)، تحليل تابع تشخيصي(DFA)، تحليل كامينز (k-M) بهره گرفته‌ شده است. نتايج حاصل از اين مطالعه بيانگر اين است كه توزيع مكاني ميانگين دماي روزانه به‌شدت تحت تأثير سامانه پرفشار سيبري قرار دارد به‌طوري‌كه در زمان سيطره اين سامانه بر اقليم ايران، در اكثر نقاط ايران دما به‌شدت كاهش‌يافته است كه دراين‌بين سهم ماه دي بيشتر مي ­باشد.‌‌‌ اين سامانه با جهت شرقي-غربي بيشتر از سمت شمال شرق و غرب درياي خزر به ايران وارد شده و سبب ريزش هواي سرد بر اقليم ايران مي ­گردد به‌طوري‌كه علاوه بر اينكه ضخامت جو به‌شدت كاسته شده فرارفت هواي سرد تقريباً بر سراسر اقليم ايران حاكم شده است كه در اين ميان در امتداد كوه‌هاي زاگرس و ارتفاعات شمال غرب اين تغييرات مكاني دما بيشتر به چشم مي ­خورد.

The purpose of this study is to analyze the winter temperature status of Iran during the Siberian High Rule in Iran. For this purpose, daily winter temperature data of 283 ynoptic stations of the country were extracted from the Meteorological Organization during the period of 1341 to 2011. Then, to extract the Siberian high-pressure model, ground-level pressure data were extracted from the US National Oceanic and Oceanographic Database. Then, by performing cluster analysis, the Siberian high pressure pattern is identified and extracted. In order to evaluate and validate the identification of Siberian High Pressure Pattern, Davis-Bouldin Validity Index (DBI), Silhouette Index (SI), Diagnostic Function Analysis (DFA), Cummins Analysis (k-M) have been used. The results of this study indicate that the spatial distribution of mean daily temperature is strongly influenced by the Siberian high pressure system, so that during the dominance of this system over the Iranian climate, the temperature in most parts of Iran has declined sharply, which is a higher share of December. This system enters Iran in the east-west direction more than northeast and west of the Caspian Sea and causes cold air to fall on the Iranian climate, so that in addition to the thickness of the atmosphere, cold air circulation almost dominates all over Iran. Along the Zagros Mountains and the northwestern highlands, these spatial variations in temperature are more pronounced.