تأثير آموزش تحليل رفتار متقابل بر مؤلفه‌هاي سبك تعامل معلم- دانش‌آموز در دوره ابتدايي

The Effect of Transactional Analysis (TA) Group Training on the components of teacher-student Interactive style in elementary school

اين پژوهش با هدف اثربخشي آموزش تحليل رفتار متقابل بر مؤلفه‌هاي سبك تعاملي معلم- دانش‌آموز در دورۀ ابتدايي انجام شد. طرح پژوهش نيمه‌آزمايشي با پيش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه گواه انجام گرفت. جامعۀ آماري شامل زنان معلم دوره‌ي ابتدايي شهرستان طبس در سال تحصيلي 99-1398 بود‌. در اين پژوهش تعداد 30 معلم زن دوره‌ي ابتدايي با روش نمونه‌گيري در دسترس انتخاب شدند و با گمارش تصادفي در دو گروه آزمايش و گواه جاي گرفتند. معلمان گروه آزمايش به مدت 10 جلسۀ90 دقيقه‌اي در طول 5 هفته تحت آموزش تحليل رفتار متقابل قرار گرفتند ولي معلمان گروه گواه مداخله‌اي دريافت نكردند. در اين پژوهش از پرسش‌نامه سبك تعامل معلم با دانش‌آموز لارداسمي و كني (QTI) استفاده شد. داده‌هاي حاصل از پژوهش با روش آماري تحليل كواريانس چندمتغيره (مانكوا) وبا استفاده از نرم‌افزار آماري SPSS-18 تحليل شد. نتايج نشان داد كه آموزش گروهي تحليل رفتار متقابل بر مؤلفه‌هاي رهبري (05/0>p)، كمك كننده/دوستانه (01/0>p)، درك كردن (05/0>p)، ناراضي بودن (05/0>p) و تنبيه كردن (01/0>p) تأثير معني‌داري داشته‌ است و بر مؤلفه‌هاي سخت‌گيري، نامطمئن بودن و مسئوليت‌پذيري/آزادي فراگير تأثير معني‌داري ايجاد نكرده است. نتايج نشان مي‌دهد كه آموزش گروهي تحليل رفتار متقابل به معلمان، موجب بهبود سبك تعامل آن‌ها با دانش‌آموزان از طريق اثربخشي بر رهبري، رفتار كمك كننده و دوستانه، درك كردن دانش‌آموزان، كاهش نارضايتي از وضعيت كلاس و تنبيه كردن، مي‌شود. لذا توصيه مي‌‌شود كه در مدارس به آموزش مفاهيم و راهبردهاي اين نظريه به معلمان پرداخته شود.

This study aimed to evaluate the effect of Transactional Analysis (TA) Group Training on the components of teacher-student Interactive style in elementary school. The research method is quasi-experimental in terms of a method with pretest, posttest, and control group design. The statistical population included female primary school teachers in Tabas city in 2009-10 academic years. In this study, 30 female primary school teachers were selected by the Convenience Sampling method and randomly assigned to experimental and control groups. Experimental group teachers were trained in Transactional Analysis Training for 10 sessions of 90 minutes over 5 weeks but the teachers of the control group did not receive any intervention. In this study, the Teacher-Student Interaction Style Questionnaire from Lourdusamy and Khine (QTI) was used. The data were analyzed by Multivariable Analyze of Covariance (MANCOVA) via SPSS-18 software. The results showed that Transactional Analysis group training had a significant effect on the components of leadership (p<0.05), helpful/friendly (p<0.01), understanding (p<0.05), dissatisfaction (p<0.05), and admonishing (p<0.01) and there was no sign in the component of Responsibility/Freedom, Uncertain and Strict. The results show that Transactional Analysis group training for teachers improves their style of interaction with students through effectiveness on leadership, helpful/friendly, Students' understanding, reduces dissatisfaction from the class situation and admonishing. Therefore, it is recommended that teachers be taught the concepts and strategies of this theory in schools.