بررسي و مقايسه سيستم‌هاي متداول ارزيابي پايداري محلات

Reviewing and comparing common systems for assessing neighborhood sustainability

زمينه و هدف: بسياري از جوامع، به طور عمده در جهان توسعه­يافته از برنامه­ها و سيستم­هاي ارزيابي پايداري محلات براي سنجش ميزان موفقيت خود در نزديكي به اهداف توسعه پايدار استفاده مي­كنند. ويژگي­ها و موفقيت اين سيستم­ها در ميزان پوشش ابعاد مختلف پايداري موضوعي است كه بايد مورد توجه برنامه­ريزان و طراحان شهري قرار گيرد. در اين پژوهش با هدف شناخت، بررسي و مقايسه محدوديت­ها و قابليت­هاي سيستم­هاي ارزيابي پايداري محلات به بررسي انتقادي چهار مورد از سيستم­هاي شناخته شده در اين زمينه يعني LEED-ND،BREEAM-Communities ، CASBEE-UD و DGNB-NSQ پرداخته شده است. روش بررسي: در اين پژوهش با بررسي گسترده متون و قياس تطبيقي از چهار سيستم ارزيابي پايداري محلات و با استفاده از روش تحليل محتوا به مسائلي از قبيل مقايسه ساختار و طبقه­بندي، وزن موضوعات و معيارها، ميزان پوشش پايداري و غيره پرداخته شده است. پس از مقايسه كلي سيستم­هاي ارزيابي پايداري محلات، چارچوب مقايسه­اي بر مبناي چهار بعد توسعه پايدار شهري در قالب 8 موضوع شكل‌گرفته است. لازم به ذكر است اين پژوهش در سال 1399 انجام شده است. يافته ­ها: علي­رغم مشاهده ساختار درخت مانند در سيستم­ها، تفاوت در اهميت موضوعات و ميزان پوشش پايداري قابل مشاهده است. بررسي­ها نشان داد بيش از 68% معيارهاي ارزيابي بر بعد محيطي تأكيد داشته و دو موضوع كاربري اراضي- بافت شهري- چيدمان ساختمان­ها با بيش از 20% و منابع (انرژي، آب، مصالح) با بيش از 13%، موضوعات مهم و تأثيرگذار در روند ارزيابي محلات شناخته­ شدند. اين در حالي است كه در خصوص ساير موضوعات رويكرد سيستم­ها متفاوت بوده است. بحث و نتيجه­ گيري: نتايج پژوهش نشان داد سيستم­هاي مورد بررسي علي­رغم ارائه روش­هاي عملياتي مفيد در راستاي ارزيابي پايداري به دليل تمركز بيش از حد بر بعد محيطي و به همان نسبت غفلت از ساير ابعاد پايداري، در ارزيابي پايداري محلات به صورت يكپارچه كارا نبوده و نياز به بلوغ بيشتري دارند.

Many communities, mainly in the developed world, use neighborhood sustainability assessment programs and systems to measure their success near proximity to sustainable development goals. The characteristics and success of these systems in covering the various dimensions of sustainability is an issue that should be considered by urban planners and designers. In this research, to recognize and identify the limitations and capabilities of the neighborhood sustainability assessment systems; four known systems in this field, namely LEED-ND, BREEAM-Communities, CASBEE-UD, and DGNB-NSQ, have been critically reviewed. Material and Methodology: In this research, with a broad review of texts and a comparative study of four neighborhood sustainability assessment systems, using content analysis method to issues such as comparing structure and classification, the weight of topics and criteria, the amount of sustainability coverage and so on have been addressed. After comparing the general comparison of neighborhood sustainability assessment systems, a comparative framework based on four dimensions of urban sustainable development has been created in the form of 8 issues. Findings: Despite observing the treelike structure in the systems, differences in the importance of the subjects and the degree of sustainability coverage are noticeable. Studies have shown that more than 68% of the evaluation criteria emphasize the environmental dimension and the two issues of land use-urban context-building layout with more than 20% and resources (energy, water, materials) with more than 13%, were recognized as important and influential subjects in the process of evaluating neighborhoods. However, the approach of systems has been different on other issues. Discussion and Conclusion: The results showed that the systems under study, despite providing useful operational methods to assess sustainability due to excessive focus on the environmental dimension and the same neglect of other dimensions of sustainability, have not been effective in assessing the sustainability of neighborhoods as a whole an‎d they need more maturity.