الگوهاي تكثير نمادها و نشانه‌هاي هنري (سيستم‌هاي نشانه‌اي) با رويكردي سيستمي

Reproduction Patterns of Artistic Signs and Symbols (Signs Systems) from a Systemic Perspective

رويكرد سيستمي فقط شامل ارگانيسم‌هاي زنده نبوده و طيف وسيعي از سيستم‌هاي فرهنگي مانند زبان و همچنين رفتارهاي اجتماعي در جوامع انساني را نيز شامل مي‌شود، پژوهش‌هاي بينارشته‌اي گسترده‌اي در حوزه علوم اجتماعي و مطالعات فرهنگي با هدف استفاده از الگوهاي رفتاري سيستم‌هاي زنده، براي مطالعه الگوي تحولات در سطح عناصر فرهنگي انجام شده است، كه نشان مي‌دهد سيستم‌هاي پيچيده در ابعادي كلان داراي الگوها و رفتارهاي مشابهي هستند. پيرو چنين پژوهش‌هايي، در اين مقاله نيز با رويكردي سيستمي به روش پژوهش‌هاي كيفي، ابتدا به تحليل مشابهت‌ها و تفاوت‌هاي الگوهاي تكثير در سطح زيستي با چگونگي تكثير و نشر عناصر اطلاعاتي/ معنايي در سطح فرهنگي پرداخته، سپس به تعميم نتايج آن در سطح سيستم‌هاي نشانه‌اي – با تاكيد بر نمادها و نشانه‌هاي هنري - در دو بُعد معنايي و ريختي مي‌پردازيم. در اين پژوهش مشاهده مي‌شود كه ويژگي‌هاي دو راهبرد تكثير در طبيعت به نام r-selection و k-selection در بُعدي كلان در چگونگي تكثير نمادها و نشانه‌هاي هنري در سطح فرهنگي نيز قابل تعميم است، گرچه در جزييات تفاوت‌هاي آشكاري نيز وجود دارد. در نظر گرفتن چنين شباهت‌هايي در چگونگي الگوهاي تكثير مي‌تواند با زاويه ديدي بينارشته‌اي و متفاوت از تحليل‌هاي رايج، منجر به دركي متفاوت از چرايي برخي تحولات در ميزان تكثير و توسعه سيستم‌هاي نشانه‌اي در سطح جوامع مختلف شود.

The systemic perspective does not only apply to living organisms, but also a wide range of cultural systems such as language and social behavior in human communities. A vast volume of interdisciplinary researches was carried out in the field of social sciences and cultural studies with the purpose of using the behavioral patterns of the living systems in order to study the development patterns of the cultural elements. These studies indicated that the complex systems share similar patterns and behaviors at the macro-level. With regard to these researches, the present qualitative study with systemic perspective, analyzes the similarities and differences between the reproduction patterns at a biological level and the reproduction and publication of meaning/information elements at the cultural level. Afterward, the results were generalized to the sign system - concentrating the artistic signs and symbols- in both semantic and morphological dimensions. The present study revealed that the properties of two reproduction strategies in nature, i.e. r-selection and k-selection, could be generalized, at the macro-level, to the reproduction of artistic signs and symbols at a cultural level, despite the obvious differences in the details. Taking into account these similarities in reproduction patterns, with an interdisciplinary perspective and different from other popular analyses, could lead to a different understanding of the reasons for some developments in the amount of reproduction and development of sign systems in various communities.