چالش فلاسفه علم در شناخت زبانِ علم: موردكاوي مفهوم «هم ساخت»

Philosopher’s Challenge in Understanding the Language of Science: The case of Homology Concept

حدود پنجاه سال پيش ارنست ماير (Ernst Mayr) زيست شناس و فيلسوف علم آلماني در حالي اهميت زيست شناسي را به فلاسفه علم گوشزد كرد كه فلسفه علم به شدت تحت تاثير فيزيك بود. فيلسوفان علم اندك اندك و با چند دهه تاخير متوجه اين غفلت شدند، اما هنوز اقدامي جدي و همه جانبه براي تجديد نظر در مباني خود انجام نداده اند. تمركز اين مقاله بر روي مشكلاتي است كه مثال هاي علوم زيستي براي درك رايج فيلسوفان علم از زبان دانشمندان ايجاد مي كند. تغييرات مفهومِ «هم ساخت» به عنوان يك موردكاوي مورد بررسي قرار خواهد گرفت و نشان داده خواهد شد كه حداقل در مورد اين مفهوم باور رايج مبني بر وابستگي مفاهيم علمي به نظريات و يا امكان تعيين مرجع يك مفهوم با مولفه هاي توصيفي و علّي به شدت مورد ترديد است. اين مشكلات مي‌طلبد كه فلاسفه علم درباره آنچه تاكنون بدان توجه نكرده اند، يا به صورت موضعي سعي در حل و فصل آن كرده اند، تجديد نظر كلي كنند. در اين مقاله نشان خواهيم داد كه ريشه تمايز زيست‌شناسي از ديگر علوم، تاريخمندي موضوع مورد مطالعه آن است.

About fifty years ago Ernst Mayr, a German biologist, and philosopher of science reminded other philosophers of science of the significance of biology in philosophical studies. By the second half of the nineteenth century, the orthodox philosophy of science was still largely leaned toward physics among other empirical branches of science. It took some decades for philosophers of science to gradually change their focus to biology, but the course of action still needs development. This paper highlights some critical problems that biological case studies may pose against philosophers’ understanding of the language of science. It will be seen that at least for some biological case studies, scientific theory alone cannot determine meaning and reference. Contrary to the orthodox philosophy of science, causal and descriptive components are also insufficient to do the task. This paper reveals some reasons behind these biological complications but ultimately claims that above everything this complication stems from the historicity of the reference of biological concepts.