بررسي تغييرات برخي فراسنجه هاي بيوشيميايي خون در ماه هاي مختلف آبستني ميش هاي لري بختياري

Investigation of some blood biochemical parameters changes in pregnant Lori-Bakhtiari ewes during different months of pregnancy

هدف ازانجام اين پژوهش، بررسي تغييرات برخي فراسنجه‌هاي بيوشيميايي خون درميش نژاد لري بختياري قبل از جفت‌گيري و ماه‌هاي مختلف آبستني و تاثير تعداد جنين براين فراسنجه‌ها بود. بدين منظور 20 رأس ميش نژاد لري بختياري انتخاب و با قوچ‌هاي بارور جفت‌گيري داده شدند. يك ماه قبل ازجفت‌گيري وهمچنين در ماه‌هاي اول تا پنجم آبستني نمونه خون از ميش‌ها اخذ و فراسنجه‌هاي بيوشيميايي و آنزيمي شامل كلسيم، فسفر، منيزيم، اوره، كراتينين، بيلي‌روبين تام، AST، ALP و GGT اندازه‌گيري شدند. غلظت كلسيم و فعاليت AST در زمان‌هاي مورد مطالعه ثابت بوده ولي در ماه آخر آبستني افزايش يافت (p<0/05). غلظت منيزيم در ماه دوم و ماه آخر آبستني افزايش (p<0/05) و غلظت فسفر در دوره‌ي آبستني نسبت به ماه پيش از جفت‌گيري كاهش يافت (p<0/05). غلظت كراتينين در ماه دوم و سوم آبستني نسبت به ديگر ماه‌هاي آبستني كاهش (p<0/05) و غلظت بيلي‌روبين تام در ماه چهارم و غلظت اوره در نيمه دوم آبستني افزايش پيدا كرد (p<0/05). فعاليت GGT تقريبا ثابت بود ولي در ماه چهارم آبستني كاهش (p<0/05) و فعاليت ALP طي دوره آبستني به طور كلي روند افزايشي داشت (p<0/05). ميانگين غلظت فراسنجه‌هاي مورد مطالعه در ميش‌هاي تك‌قلو آبستن تفاوت معني‌داري با دوقلو نداشت (p<0/05). بر اساس نتايج اين مطالعه تغييرات بيوشيميايي خون در ميش‌هاي نژاد لري بختياري مي‌تواند براي ارزيابي وضعيت فيزيولوژيكي آن‌ها در دوران آبستني استفاده شود.

The aim of this study was to investigate the changes of some blood biochemical parameters in Lori-Bakhtiari ewes during different months of pregnancy and the influence of fetus numbers on these parameters. For this purpose, 20 ewes of Lori Bakhtiari breed were selected and mated with fertile rams. One month before mating and in the first to fifth months of pregnancy blood samples were collected from ewes and biochemical and enzymatic parameters including calcium, phosphorus, magnesium, urea, creatinine, total bilirubin, AST, ALP and GGT were measured. The concentration of calcium and AST activity were constant at the times of the study, but they increased in the last month of pregnancy (P<0.05). Magnesium concentration increased in second month of pregnancy (P<0.05) and phosphorus concentration was decreased during pregnancy compared to the month before mating (P<0.05). Creatinine concentration decreased in the second and third months of pregnancy compared to other months of pregnancy (P<0.05). Total bilirubin and urea concentrations increased during fourth month and the second half of pregnancy, respectively (P<0.05). GGT activity was almost stable during study period but decreased in the fourth month of pregnancy (P<0.05), and ALP enzyme activity showed increasing trend during pregnancy period (P<0.05). The mean concentration of the studied parameters in singleton ewes was not significantly different from twins (P <0.05). Based on the results of this study, blood biochemical changes in Lori Bakhtiari ewes can be used to assess their physiological status during pregnancy.