اقرار سفيه در دعاوي كيفري: نقدي بر مادۀ 170 قانون مجازات اسلامي

The Imbecile’s Confession in Criminal Actions: a Criticism of Article 170 of the Islamic Penal Code

شخص سفيه به سبب نقصان عقلاني در تصرف مالي فاقد اهليت است و اعمال وي در اين زمينه نافذ نيست. در اين راستا اقرار سفيه به عنوان اخبار عليه شخص در صورتي كه آثار مالي به دنبال داشته باشد، اصولاً نبايد معتبر باشد. در پرونده اي كيفري، اقرار ممكن است راجع به دعواي زيان ناشي از جرم صورت گيرد كه درصورتي كه متضمن تدارك مالي باشد در بطلان آن ترديد نيست، اما اگر اقرار در چهارچوب جنبۀ عموميِ جرم باشد، قانونگذار مجازات اسلامي در مادۀ 170آن را نافذ دانسته است. در تحقيق حاضر با روش تحليلي توصيفي، مكتوبات فقه اماميه بررسي و اين نتيجه حاصل شده است كه در خصوص مجازات هاي مالي نظير ديه و جزاي نقدي، اقرار سفيه معتبر نيست و نمي توان آن را بعداً نيز تنفيذ كرد. اقرار راجع به ضمانت اجراهاي كيفريِ غيرمالي اثرگذار است، هرچند موضو ِع جرم، حقوقِ ماليِ اشخاص باشد. افزون بر آن اقرار سفيه نسبت به ضمان مالي ناشي از جرم، اعم از آنكه متعلق آن دين يا عين معيني باشد، معتبر نيست و نه تنها توسط اولياي او تنفيذشدني نيست، بلكه با زوال حجر نيز نفوذ نمي يابد.

The imbecile, due to the intellectual deficiency, lacks capacity to do financial acts and his acts are inoperative in this regard. Consequently, the imbecile’s confession in the sense of a declaration against oneself should not be valid principally in case it has financial implications. In a criminal case, confession may be made about a claim for damages resulting from a crime which would be evidently invalid if involving financial compensation; however, if confession is in the context of the public aspect of a crime, the Islamic Penal Code legislator has declared it operative in article 170 of the Code. In the present research, the Imamia jurisprudential sources have been studied through a descriptive-analytical method and it has been concluded that as far as financial punishmentS such as blood money and fines are concerned, the imbecile’s confession is not operative, neither may it be made operative subsequently. Confession about non-financial penal sanctions is operative, though the subject of crime may be the others’ financial rights. Additionally, the imbecile’s confession with regard to the financial liability of a crime, whether its subject is a debt or a specified object is not valid and not only it cannot be made operative by his guardians but it won’t become operative in case incapacity declines.