اندازه گيري پايبندي علّامه حلّي به سند محوري در نقد حديث

Measuring Allamah al-Ḥillī’s commitment to isnad-orientedness in hadith criticism

علماي اماميه براي ارزيابي روايات از دو اصطلاح صحيح و ضعيف استفاده ميكردند و بر اساس قراين - كه يكي از آن قراين سند حديث بود - به صحت و يا ضعف حديثي حكم ميكردند. تا اينكه نظريه تربيع احاديث توسط علّامه حلّي به كار گرفته شد. ايشان احاديث را بر اساس سلسله سند به چهار دسته «صحيح»، «حسن»، «موثق » و «ضعيف» تقسيم كرد. با توجه به انتقاد بسياري از عالمان به اين شيوه ارزيابي، در اين پژوهش بر آن شديم تا به صورت آماري ميزان پايبندي علّامه حلّي در عمل به وضع اصطلاحات جديد و سندمحوري را به دست آوريم. بر اساس نتايج به دست آمده، ايشان در موارد بسياري به اصطلاحات خود پايبند نبوده و تعداد احاديث ضعيفي كه مورد عمل قرار داده، از مجموع احاديث صحيح وحسن و موثق بيشتر است. بنابراين با وجود اينكه ايشان از پيشگامان رويكرد سندمحورانه به نقد حديث است. اين رويه را در كتابهايش در پيش نگرفته است.

In order for them to evaluate the traditions, the Imami scholars used the two terms of ṣaḥīḥ (authentic) and da‘īf (weak). Based on the indications one of which was the isnad of hadith, judged a hadith as being ṣaḥīḥ or da‘īf, until the theory of tarbī‘ (quadripartite) was applied by Allamah al-Ḥillī. He classified the hadiths based on their isnads to the four categories of ṣaḥīḥ (authentic), ḥasan (good), muwaththaq (reliable) and da‘īf (weak). Considering the numerous criticisms of the scholars on this evaluation method, we decided in this study to statistically investigate the commitment degree of Allamah al-Ḥillī in acting on the coinage of new terms and the isnad-orientedness. Based on the achieved results, he has not been committed, in many cases, to his terms and that the number of da‘īf traditions upon which he acted exceeds the total number of sahaih, ḥasan and muwathathaq hadiths. Therefore, despite the fact that he is among the pioneers in the isnad-oriented approach of the criticism of hadith, he has not applied this method in his works.