بررسي تركيبات و اثرات ضدقارچي اسانس‌هاي توده‌هاي بذري بومي زيره سبز روي قارچ‌هاي بذرزاد

Investigation of constituents and antifungal effects of essential oils of native cumin seed populations on seed-borne fungi

بذر يكي از مهم ترين نهاده هاي توليدات كشاورزي است كه كيفيت و سلامت آن مي تواند تحت تاثير قارچ هاي بذرزاد قرار بگيرد. هدف از اين مطالعه شناسايي قارچ هاي بذرزاد و تاثير آن ها روي شاخص هاي جوانه زني و بنيه توده هاي بذري بومي زيره سبز و همچنين ارزيابي اثرات اسانس ها و تركيبات تشكيل دهنده اسانس هاي اين توده هاي بذري روي قارچ هاي بذرزاد جداسازي شده مي باشد. به منظور شناسايي قارچ هاي بذرزاد توده هاي بذري زيره سبز از بذور توليدي مزارع مشهد، فريمان، كاشمر و قوچان در استان خراسان رضوي بر اساس ضوابط انجمن بين المللي آزمون بذر نمونه برداري شد. جدايه هاي قارچي پس از جداسازي و خالص سازي، بر اساس ويژگي هاي ريخت شناختي و مولكولي شناسايي شدند. همچنين پتانسيل بيماري زايي و قدرت تهاجم جدايه ها روي گياهچه بررسي شد. در مجموع 12 جدايه بر اساس ويژگي هاي ريخت شناسي و مولكولي كه متعلق به گونه هاي Fusarium oxysporum و F. solani شناسايي شدند. نتايج آزمون جوانه زني استاندارد نشان داد كه در ميان توده هاي بذري مورد بررسي اختلاف معني داري در شاخص هاي جوانه زني و بنيه وجود دارد. آلودگي بذر به قارچ هاي بذرزاد به طور قابل توجهي روي شاخص هاي بنيه و جوانه زني بذر تاثير گذاشته و موجب كاهش كيفيت و سلامت بذور مي شوند. نتايج نشان داد كه بيش ترين شاخص هاي بنيه و جوانه زني در توده بذري فريمان و پس از آن به ترتيب در توده هاي بذري كاشمر، قوچان و مشهد مشاهده شد. نتايج آزمون بيماري زايي نشان داد كه حدود 7/41 درصد جدايه ها بيماري زا و 3/58 درصد جدايه هاي بيماري زا نبودند. همچنين ميزان بيماري زايي و قدرت تهاجم جدايه هاي مختلف گونه هاي Fusarium متفاوت بود. در ادامه اين پژوهش ضمن اسانس گيري به روش تقطير با آب به كمك دستگاه كلونجر، تركيبات تشكيل دهنده اين اسانس ها با استفاده از كروماتوگرافي گازي - طيف سنجي جرمي شناسايي شدند. تركيبات اصلي شناسايي شده اسانس شامل بتا-پينن، پي-سيمن، گاما-ترپينن، ترپينن-4-ال و كومين آلدهيد بودند. نتايج نشان داد كه تركيبات آلفا-پينن، سابينن، بتا-پينن، ميرسن، گاما-ترپينن، بتا-فارنسن و كاروتول داراي اثرات ضد قارچي عليه جدايه هاي F. oxysporum بودند. اثرات هم افزايي تركيبات اصلي بازدارنده اسانس ها نشان داد كه تركيب ترپينن-4-ال با بتا-پينن موجب فعاليت سينرژيستي و تركيب ترپينن-4-ال با گاما-ترپينن و همچنين تركيب بتا-پينن و گاما-ترپينن موجب فعاليت افزايشي عليه جدايه هايF. oxysporum شدند. اين اولين گزارش در مورد تاثير تركيبات اسانس هاي توده هاي بذري بومي زيره سبز روي قارچ هاي بذرزاد جداسازي از همان بذور مي باشد. يافته هاي اين پژوهش نشان داد كه مقدار و حتي نوع تركيبات تشكيل دهنده اسانس هاي توده هاي بذري زيره سبز متفاوت است و مي تواند روي فراواني قارچ هاي بذرزاد و ميزان بيماري زايي آن ها تاثير بگذارد.

The seed is one of the most important inputs of agricultural products that its quality and health can be affected by seed-borne fungi. The aim of this study was to identify the seed-borne fungi and their effect on germination and vigor indices of native cumin seed populations and also to evaluate the effects of essential oils and constituents of essential oils these seed populations on seed-borne fungi isolated. In order to identify of seed-borne fungi of cumin seed populations from seeds produced in fields of Mashhad, Fariman, Kashmar and Quchan in Khorasan Razavi province were sampled according to the International Rules for Seed Testing (ISTA). After isolation and purification, fungal isolates were identified based on morphological and molecular characteristics. Also, pathogenicity potential and the aggressiveness of isolates on seedlings were investigated. A total of 12 isolates were identified based on morphological and molecular characteristics that belonging to Fusarium oxysporum and F. solani species. The results of the standard germination test showed that there was a significant difference among the seed populations studied in the germination and vigor indices. Seed infected by seed-borne fungi significantly affects germination and vigor indices and reduces seed quality and health. The results showed that the highest vigor and germination indices were observed in Fariman seed population followed by Kashmar, Quchan and Mashhad seed populations. The results of pathogenicity test showed that about 41.7% of the isolates were pathogenic and 58.3% of the isolates were non-pathogenic. Also, different levels of pathogenicity and aggressiveness were observed for various isolates of Fusarium species. In the continuation of this research, the essential oil was extracted by hydrodistillation using a Clevenger apparatus and its major constituents were identified by gas chromatography-mass spectrometry. The main compounds identified essential oils included β-pinene, ρ-cymene, γ-terpinene and cuminic aldehyde. The results showed that the compounds of α-pinene, sabinene, β-pinene, myrcene, γ-terpinene, terpinen-4-ol, β-farnesene and carotol had antifungal effects against F. oxysporum isolates. Synergistic effects of the main constituents of essential oils showed that combing terpinen-4-ol with β-pinene induced a synergistic activity and combing terpinen-4-ol with γ-terpinene and also β-elemene with γ-terpinene caused an additive effect against were F. oxysporum isolates. This is the first report on the effect of essential oil compositions of native cumin seed populations on seed-borne fungi isolated from the same seeds. The findings of this research showed that amount and the type of constituents of essential oils of cumin seed populations are different and it can affect the abundance of seed-borne fungi and their level of pathogenicity.