اثربخشي درمان نوروفيدبك و تحريك مستقيم فرا جمجمه اي بر چيرگي شناختي كودكان داراي نقص توجه/ بيش فعالي

The Effectiveness of Neurofeedback Therapy and Transcranial Direct Current Stimulation in Cognitive Dominance of Children with Attention Deficit/ Hyperactivity Disorder

مقدمه: پژوهش حاضر با‌هدف تعيين اثربخشي روش‌هاي درمان نوروفيدبك و تحريك مستقيم فرا جمجمه‌اي بر بهبود چيرگي شناختي كودكان داراي نقص توجه/ بيش‌فعالي انجام شد. روش: پژوهش حاضر از نوع نيمه تجربي با پيش‌‌آزمون - پس‌‌آزمون و گروه كنترل مي‌باشد. جامعه آماري شامل كليه كودكان داراي اختلال نقص توجه/ بيش‌فعالي شهر اردبيل در سال تحصيلي 1400-1399 است. نمونه پژوهش 33 نفر از كودكان داراي اختلال نقص توجه/ بيش‌فعالي بود كه به‌روش در دسترس انتخاب و به‌روش تصادفي ساده به دو گروه مداخله و يك گروه كنترل (هر گروه 11 نفر) اختصاص يافت. ابزار‌هاي اين پژوهش شامل آزمون هوش WISC-IV و مداخلات اين پژوهش شامل 20 جلسه درمان نوروفيدبك و 10 جلسه درمان تحريك مستقيم فرا جمجمه‌اي مي‌باشد. داده‌هاي اين پژوهش با نرم‌افزار SPSS نسخه 23 تحليل شد. يافته‌ها: ميانگين نمرات چيرگي شناختي در دو نوبت اندازه‌گيري شد كه نشان داد در پس‌‌آزمون ميانگين نمرات در چيرگي شناختي افزايش يافته و در گروه كنترل تغييري مشاهده نشد. همچنين نتايج نشان مي‌دهد كه پس از كنترل اثر پيش‌‌آزمون بر پس‌‌آزمون براي مقايسه نمرات مقياس چيرگي شناختي بين سه گروه در سطح خطاي (05/0) تفاوت معني‌داري وجود دارد. نتيجه‌گيري: با توجه به جلسات و نتايج به‌دست‌آمده درمان نوروفيدبك و تحريك مستقيم فرا جمجمه‌اي در بهبود چيرگي شناختي مؤثر مي‌باشد؛ بنابراين پيشنهاد مي‌شود از اين روش‌هاي درماني براي بهبود چيرگي شناختي استفاده گردد.

Objective: The aim of this study was to determine the effectiveness of neurofeedback therapy and transcranial direct currect stimulation in improving cognitive dominance in children with ADHD. Method: The present study is a quasi-experimental study with pretest-posttest and control group. The statistical population includes all children with attention deficit/ hyperactivity disorder in Ardabil in the academic year 1399-1400. The sample consisted of 33 children with attention deficit/ hyperactivity disorder who were selected by convenience sampling method and randomly assigned to two intervention groups and a control group(11 people in each group). The instruments of this study include WISC-IV intelligence test and the interventions of this study include 20 sessions of neurofeedback therapy and 10 sessions of transcranial direct currect stimulation. The data of this study were analyzed with SPSS software version 23. Results: The mean scores of cognitive dominance were measured twice, which showed that in the post-test, the mean scores in cognitive dominance increased and no change was observed in the control group. The results show that after controlling the effect of pretest on posttest to compare the scores of the cognitive dominance scale between the three groups at the error level(0.05) there is a significant difference. Conclusion: According to the sessions and results obtained, neurofeedback therapy and transcranial direct currect stimulation are effective in improving cognitive dominance; Therefore, it is recommended to use these treatments to improve cognitive dominance.