طراحي و روايي‌يابي يك كتاب درسي الكترونيكي براساس نظرية يادگيري چندرسانه‌اي و اثربخشي آن بر نمرات و بار شناختيِ ادراك‌شدة دانشجويان

در سه دهة گذشته، فناوري‌هاي نوين به‌تدريج منابع آموزشي دانشگاهي را متحول ساخته‌اند، اما اين تحول لزوماً باعث بهبود كيفيت يادگيري دانشجويان نشده است. در اين راستا، هدف مطالعة موردي حاضر، طراحي يك كتاب درسي الكترونيكي براساس نظرية شناختي يادگيري چندرسانه‌اي و بررسي روايي و اثربخشي آن بر يادگيري و بار شناختيِ ادراك‌شدة دانشجويان است. اين پژوهشِ كاربردي و با روش آميخته در پنج مرحله انجام شد: 1) طراحي يك كتاب درسي الكترونيكي براساس نظرية يادگيري چندرسانه‌اي، 2) روايي‌يابي با استفاده از نظرات متخصصان؛ 3) اجراي اوليه و نظرسنجي از دانشجويان؛ 4) اصلاح كتاب درسي الكترونيكي براساس نظرات متخصصان و دانشجويان؛ 5) اجراي نهايي. ابتدا براساس اصول نظرية شناختي يادگيري چندرسانه‌اي يك كتاب درسي چندرسانه‌اي تدوين شد. پس از آن با استفاده از فرم نظرسنجي توصيفي، از شش متخصص دربارة آن نظرسنجي شد. در مرحلة اجراي اوليه، 27 دانشجو فرم نظرسنجي درمورد اين منبع را تكميل كردند، و نمرات دانشجويان دو گروه كتاب درسي الكترونيكي و كتاب درسي چاپي مقايسه شد. در اين مرحله، تفاوت نمرات دانشجويان معنادار نبود. سرانجام، در مرحلة اجراي نهايي، 137 دانشجو در دو گروه كتاب درسي چاپي و الكترونيكي مقايسه شدند. در اين مرحله، دانشجوياني كه از كتاب درسي الكترونيكي استفاده كرده بودند، نمرة بالاتري نسبت‌به گروه كنترل به‌دست آوردند. همچنين، مطالعة كتاب درسي الكترونيكي با كاهش بار شناختي دروني و بار شناختي اضافي و به افزايش بار شناختي متناسب همراه بود. نتايج اين پژوهش مي‌تواند الگويي را براي طراحي‌هاي آموزشي كتاب‌هاي درسي الكترونيكي در آينده فراهم آورد.