تحليل زماني و مكاني وقوع گرد و غبار در استان لرستان

زمينه و هدف: در حال حاضر مديريت خطر گردوغبار در مقياس جهاني و به‌ويژه در منطقه خاورميانه به يك چالش جدي تبديل شده است. اين تحقيق در استان لرستان با هدف تحليل زماني و مكاني وقوع گرد و غبار جهت تسكين و كنترل ريسك در راستاي آمايش و توسعه پايدار انجام شده است.روش بررسي: تغييرات طوفان گردوغبار براي 8 ايستگاه سينوپتيك استان در يك دوره زماني 17 ساله (2016-2000) مورد آناليز قرار گرفت. براي تغيرات مكاني مدل‌هاي مختلف درون‌يابي برازش داده شد و مدل با كمترين MAE و RMSE ان‍ت‍خاب‌ شده است. س‍پ‍س‌ ب‍ه‌ ك‍م‍ك‌ م‍دل‌ درون‌يابي كوكريجينگ درون‍‌ي‍اب‍ي‌ ب‍ا ه‍م‍س‍اي‍گ‍ي‌ه‍اي‌ م‍خ‍ت‍ل‍ف‌ ان‍ج‍ام‌ شده است كه‌ ح‍اص‍ل‌ آن‌ ت‍عداد زيادي‌ ن‍ق‍ش‍ه‌ اس‍ت‌. اين نقشه‌ها به شبكه سلولي در محيط GIS تبديل گرديد.يافته ها: نتايج حاصل از بررسي ساليانه پديده طوفان گردوغبار نشان داد كه ايستگاه خرم‌آباد با ميانگين فراواني ۴۵روز سال، بيش ترين تعداد روزها را در كل استان مورد مطالعه دارد. بيش‌ترين فراواني طوفان گردوغبار در ماه‌هاي ژوئن و ژوئيه و كم‌ترين فراواني در ماه نوامبر و دسامبر مي‌باشد. استان لرستان از نظر تعداد روزهاي زير ۱۰ و يك كيلومتر، به ترتيب بيش از ۲۳ و ۷۱ درصد احتمال خطر بالاي طوفان گردوغبار را دارد.بحث و نتيجه گيري: با توجه به خطر بالاي گرد وغبار، برنامه‌هاي پيش‌گيري و كنترل و نيز برنامه‌هاي سازگاري توسعه‌اي استان پيشنهاد مي‌شود كه بتوان به اهداف آمايش و حفاظت جهت جلوگيري از توسعه بيابان‌زايي دست يافت. اين مطالعه به عنوان يك پژوهش كاربردي مي‌تواند نسخه خوبي براي مسئولان، مديران و دست‌اندركاران بلاياي طبيعي و توسعه استان لرستان محسوب شود.