شبيه‌سازي اثر تغيير اقليم بر عملكرد و كارايي مصرف آب سيب زميني (Solanum tuberosum L.) در اردبيل

زمينه و هدف: تغيير اقليم باعث تغييراتي در الگوهاي بارش، دما و مقدار آن ها مي شود و اين تغييرات مي تواند عملكرد گياهان را تحت تأثير قرار دهد. در اين مطالعه، به بررسي كارايي مدل DSSAT در شبيه سازي عملكرد غده و كارايي مصرف آب گياه سيب زميني تحت تغيير اقليم آينده، در تيمارهاي مختلف كم آبياري و رقم به عنوان يك راهكار سازگاري، پرداخته شد.روش بررسي: به اين منظور از داده هاي توليدي بارش، دماي حداقل و حداكثر مدل ريزمقياس نمايي آماري LARS-WG5 با استفاده از مدل گردش عمومي HadCM3 و تحت سناريوي A1B در دوره هاي آتي 2040-2011، 2070-2041 ،2100-2071 و دوره پايه 2016-1988 استفاده شد. براي شبيه سازي رشد و عملكرد سيب زميني نيز از مدل DSSAT و زير مدل SUBSTOR-Potato استفاده شد. قبل از استفاده، توسط داده هاي مزرعه اي جمع آوري شده از مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي اردبيل، واسنجي و صحت سنجي انجام شد. سپس مقادير عملكرد غده و كارايي مصرف آب در دوره هاي آتي، براي اين مطالعه تحت سه تيمار آبياري كامل به عنوان تيمار شاهد (FI)، آبياري گياه به ميزان 15 درصد كمتر از تيمار شاهد (LI1) و آبياري گياه به ميزان 30 درصد كمتر از تيمار شاهد (LI2) با پنج رقم سيب زميني (آگريا (عرف منطقه)، كايزر، ساوالان و كلون هاي 397081-1 و 397082-10 با 3 تكرار و در دو سال زراعي 95 و  1394 شبيه سازي شد.يافته ها:  با توجه به نتايج، تحت سناريوي A1B در سطوح آبياري  FI و LI1، براي دوره 2040 و 2070 نسبت به دوره پايه، مقادير عملكرد غده و كارايي مصرف آب شبيه سازي شده بيشترين درصد افزايش را نشان دادند. همچنين با انتخاب ارقام ساوالان، 397082-10 و 397081-1 بيشترين افزايش براي مقادير عملكرد غده و كارايي مصرف آب براي دوره هاي 2040 و 2070 شبيه سازي شد. بحث و نتيجه گيري: همانطور كه نتايج نشان مي دهد، كاهش درصد كمتر عملكرد در تيمارهاي كم آبياري نسبت به آبياري كامل، در دوره هاي آتي نسبت به دوره پايه مؤيد امكان جايگزيني تيمار كم آبياري (LI1) به جاي تيمار آبياري كامل (FI) مي باشد. در نتيجه تيمار آبياري به ميزان 15 درصد كمتر از آبياري كامل، جهت آبياري مزارع سيب زميني با توجه به اهميت حفظ و صرفه جويي منابع آب در دوره هاي آتي با تغيير اقليم توصيه مي گردد.