عنوان مقاله :
بازشناسي نظريه حساب احتمالات در هندسه استقرايي قرآن كريم بر پايه انديشه شهيد صدر
پديد آورندگان :
كمالي زاده ، حسين دانشگاه علوم و معارف قرآن كريم قم , عشريه ، رحمان دانشگاه علوم و معارف قرآن كريم قم , ملك زاده ، محمدحسين دانشگاه علوم و معارف قرآن كريم
كليدواژه :
نظريه احتمال رياضي , استقراي ناقص , يقين موضوعي , يقين ذاتي , شهيد صدر
چكيده فارسي :
از عرفيترين روشها در نظام معرفتي انسان، استقرا است. استقراء با نگره بررسي جزئيات و رسيدن به حكم كلي كه در جزئيات يافت شده است؛ يعني از سير جزئي به كلي، بهعنوان روشي علمي و تجربي در علوم طبيعي و تجربي به كار گرفته شده است. قرآن كريم در تبيين معارف توحيدي در كنار استدلالهاي برهاني و جدلي از روش استقراء در اثبات توحيد ربوبي، معاد و الهي بودن قرآن كريم، استفاده نموده است. خداي متعال نيز از اين روش آسان فهم در كنار ديگر روشها براي ايجاد معرفت در مخاطب استفاده كرده است. شهيد صدر از برجستهترين متفكران اسلامي است كه توانست با طرح نظريه جديدي به نام «ديدگاه ذاتي»، يقيني بودن استقرا و صحت نتيجه در آن را به اثبات برساند. ايشان با استمداد از علم اجمالي در اصول فقه و حساب احتمالات، توانست روش استقرايي را تحليل كند. نوشتار پيش رو با روش توصيفي تحليلي به بررسي اين روش نوپديد در حوزه مباني استقراهاي قرآني پرداخته است و با استفاده از مدل استقرايي شهيد صدر توانست، استقراي مورد استفاده در هستي الهي را موجه و يقين آور ارزيابي نمايد.