بررسي و تحليل گونه‌شناختي سنگ‌نگاره‌هاي نويافتۀ باوكي، شهرستان ازنا

صخره هاي منقوش، شايد قديمي ترين آثار به جامانده از انسان هاي پيش از تاريخ باشند. قبل از اين كه خط به وجود بيايد، بشر نقاشي مي كشيده است. اين هنر در ايران و به خصوص در غرب كشور (لرستان) سابقه اي بسيار كهن دارد. اين مقاله به بررسي نقوش صخره اي نويافتۀ روستاي باوكي، شهرستان ازنا در لرستان مي پردازد. تاكنون هيچ گونه اقداماتي جهت ثبت اين محوطه صورت نگرفته است؛ لذا ثبت و مطالعۀ صخره نگاره هاي باوكي، در تكميل نقشۀ باستان شناسي كشور و مطالعات صخره اي از اهميت فراوني برخوردار است، به ويژه اين نقوش داراي تنوع نقش و موضوعاتي روايي است كه متفاوت تر از سبك نقش هاي انساني و يا حيواني ديگر صخر ه نگاره هاي ايران است. پرسش هاي اصلي پژوهش عبارتنداز: نقوش باوكي دربرگيرندۀ چه نقش هايي است، و سبك و شيوۀ طراحي نقوش چگونه است؟ اين نقوش قابل مقايسه با چه مناطقي است؟ هدف از ايجاد نقوش چه بوده است؟ سنگ نگاره هاي باوكي به چه دورۀ تاريخي تعلق دارند؟ روش پژوهش اين مقاله بدين صورت است؛ ابتدا با بررسي پيمايشي منطقۀ ازنا و سنگ نگاره هاي آن، شناسايي و مورد عكس برداري و مستندنگاري، و سپس تمام نقوش با نرم افزار Corel #160;مورد طراحي قرار گرفت. با استفاده از روش كتابخانه اي به تطبيق نقوش و مردم شناسي و گاهنگاري محوطۀ نويافته پرداخته شد. نتايج پژوهش نشانگر اين است كه تعداد نگاره هاي باوكي 74 نقش است كه برروي صخر ه هاي به هم پيوسته و دربرگيرندۀ نقوش: انساني، حيواني، هندسي، گياهي و ابزارآلات است. نگاره ها بسيار ساده و انتزاعي و تعداد محدودي واقع گرايانه ايجاد شده اند. با توجه به بررسي هاي انجام گرفته مي توان گفت كه نقوش اين محوطه ازنظر كمّي و كيفي قابل مقايسه با نقوش صخره اي مناطق مختلف ايران، مانند: كنده نگاره هاي تيمره (خمين)، سونگون (ارسباران)، زرينه (قروه) و در خارج از كشور با قوبوستان (آذربايجان)، گغاما (ارمنستان) هستند. با توجه به اطلاعات به دست آمده از نقوش و آثار سفالي به دست آمده از محوطه و اطراف آن، بررسي استقرارهاي اطراف محوطه و مقايسۀ نقوش با ساير محوطه هاي تاريخ گذاري شده در ايران، سبك نقوش، و ساير داده هاي تاريخي با شرط رعايت احتياط قدمت نقوش مربوط به عصرآهن مي باشد.