نقش برخي تفاوت‌هاي فردي در درك استعاري زمان در زبان فارسي: رويكردي شناختي

The Role of Some Individual Differences in Metaphorical Comprehension of Time in Persian: A Cognitive Approach

يكي از اساسي­ ترين و مبهم ­ترين تجربه ­هاي بشري كه بخشي از پيچيدگي و غناي زبان را شكل مي­دهد، مقوله «زمان» است. زمان به تنهايي قابل درك و تجربه نيست. از اين ­رو، در قالب مقوله «فضا» درك و تجربه مي­شود. به طور كلي، دو رويكرد مختلف نسبت به عبارت­هاي زماني اشاره­اي نمايان است: يكي استعاره ناظر­متحرك و ديگري استعاره زمان­ متحرك. از ديدگاه ناظرمتحرك، زمان ثابت درك مي­شود و ناظر خودش به سمت زمان حركت مي­كند. ولي در ديدگاه زمان­ متحرك، زمان به عنوان چيزي در حال حركت درك مي­شود و ناظر نسبت به آن ثابت است. هدفِ پژوهش حاضر، بررسي نقش برخي تفاوت­هاي فردي در درك استعاري زمان در زبان فارسي است. اين تفاوت­ها شامل تفاوت در شيوه زندگي (دانشجويان در مقابل كارمندان دانشگاه)، اهمال­ كاري، وظيفه­ شناسي و برون­گرايي است. به اين­ منظور، به پيروي از دافي و فيست (Duffy & Feist, 2014) و بر اساس پرسش مبهم جلسه چهارشنبه بعد مك­گلون و هاردينگ (McGlone & Harding, 1998) سه آزمايش طراحي شد. يافته‌هاي به‌دست‌آمده از اين سه آزمايش با آزمون­هاي آماري همخواني خي­دو و تي مستقل مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. يافته‌ها نشان داد كه بين متغييرهاي پژوهش به شرح زير ارتباط وجود دارد: (1) شيوه زندگي (دانشجويي در مقابل كارمندي)، بر درك استعاري عبارت زماني مبهم جلسه چهارشنبه بعد تأثير معناداري دارد، (2) افزون ­بر اين، اهمال ­كاري و وظيفه ­شناسي دانشجويان فارسي ­زبان بر درك درك استعاري عبارت­ زماني مبهم جلسه چهارشنبه بعد تأثير معناداري دارد، و (3) همچنين، برون­گرايي دانشجويان فارسي‌زبان بر درك درك استعاري عبارت­ زماني مبهم جلسه چهارشنبه بعد تأثير معناداري دارد.

One of the most fundamental and vague human experiences that forms part of the complexity and richness of language is the "time". Time alone cannot be understood and experienced. Therefore, it is understood and experienced in the context of the "space". When thinking or talking about time, this is often done through two perspectives: Moving Ego Metaphor and Moving Time Metaphor. From the Moving Ego perspective, time is constant and the observer moves towards time. But in Moving Time perspective, time is understood as moving, and the observer is constant. The people's perspective of time is determined by vague questions. Various researches have shown that some differences between individuals may influence the choice of a person's time perspective. The purpose of this research is to investigate the role of some individual differences in the metaphorical comprehension of time in Persian. These differences include lifestyle differences (students versus university staff), procrastination, conscientiousness and extroversion. In this regard, the present study seeks to answer the following questions: