مطالعه تطبيقي شيوه بازنمايي تراژدي حلاج در شعر شفيعي كدكني و عبدالوهاب بياتي از منظر فرانقش انديشگاني

The Comparative Study of the Linguistic Representation of Shafiei Kadkani and Abd al-Wahhab al-Bayati to Hallaj's Tragedy from the Perspective of Ideational Metafunction

نظريه‌ي نقش‌گرايي هليدي محصول نگاهي اجتماعي به زبان است كه به كمك فرانقش‌هاي سه‌گانه‌ي انديشگاني، بينافردي و متني در زبان اتفاق مي‌افتد. بررسي متون ادبي از ديدگاه زبان‌شناسي ازجمله از جهت ساخت انديشگاني زبان يكي از رويكردهاي جديد پژوهشي است كه باعث درك و فهم عميق‌تر لايه‌هاي پنهاني متون مي‌شود. از مقوله‌هايي كه ادبيات معاصر عربي و فارسي به آن مي‌پردازد كاركرد اسطوره‌ها در شعر معاصر است. شاعران معاصر عربي و فارسي در قالب اسطوره به توصيف داستان حلاج مي‌پردازند. عبدالوهاب بياتي به‌عنوان شاعر معاصر عرب و شفيعي كدكني به‌عنوان شاعر معاصر فارسي ازجمله كساني هستند كه در پاره‌اي از اشعار خود به داستان حلاج نگاهي دارند. پژوهش پيش رو با تكيه‌بر شيوه توصيفي- تحليلي، به بررسي سهم فرآيندهاي مختلف فرانقش انديشگاني در داستان «حلاج» در آثار اين دو شاعر پرداخته است. نتايج گوياي آن است كه هركدام از اين دو شاعر براي بيان ديدگاه‌هاي خود بيشتر از فرآيندهاي گوناگون مادي استفاده كردند. همچنين عناصر پيراموني در اشعار اين دو شاعر شامل عناصر مكاني و زماني است.

Halliday's systemic functional theory is a social look at a language which is interwoven with three metafunctional processes. Studying literary texts from linguistic aspects, such as ideational function is one of the new research approaches which improve a better and deeper understanding of hidden layers of texts. One of the modern Arabic and Persian literary discussions is the use of myths in modern poetry. Contemporary Arabic and Persian poets have described Hallaj's story in the form of myth. Abd al-Wahhab al-Bayati, a contemporary Arabic poet, and Shafiei Kadkani, a contemporary Persian poet, are among the poets who deal with the story of Hallaj in some of their poems. The method is correlative-analytical and this study tries to analyze the variety of different ideational metafunction processes of Hallaj's story in the poetry of these two poets. The results show that each of these two poets used various material processes to express their opinions. Peripheral elements such as time and space exist in the poems of both poets.