راهبرد مسئوليت محض دولت ؛ روش مناسب جبران خسارات فرامرزي ناشي از كوويد - 19

The States’ Strict Liability Strategy: The Appropriate Way to Compensate Transnational Damages Caused by Covid-19

جهان پس از كرونا (كوويد-19) با پرسشي اساسي رو به رو است: آيا دولتي بابت جبران خسارات اين بيماري كه همه مرزها را در نورديده است، مسيوليت دارد يا خير. پاسخ هاي مختلفي براي اين پرسش مطرح مي شود اما از آنجاكه علت حتمي اين بيماري مشخص نشده است، نمي توان با قطعيت جانب پاسخي را گرفت. با اين حال ارزيابي هاي اوليه نشان مي دهد كه منشا اصلي شيوع اين بيماري به فعاليت هايي مربوط مي شود كه در حقوق بين الملل در قالب «فعاليت هاي منع نشده» قرار مي گيرند. اين وضعيت سبب مي شود تا مطلوب ترين گزينه براي مطالبه جبران خسارات فرامرزي ناشي از كوويد-19، گرايش به سوي راهبرد جبران خسارات ناشي از فعاليت هاي منع نشده باشد. مزيت مهم استناد به اين مفهوم، آن است كه براي درخواست جبران خسارت نياز به اثبات هيچ گونه تخلف بين المللي عليه دولت مسيول نيست. در حال حاضر راهبرد حاكم بر نظام جبران خسارت ناشي از فعاليت هاي منع نشده، بر مسيوليت اوليه و اصلي متصدي فعاليت و مسيوليت ثانوي و غايي دولت مربوطه (دولت منشا) متمركز است. مقاله حاضر ضمن بررسي اين راهبرد، نتيجه مي گيرد كه درباره جبران خسارات فعاليت هاي منع نشده فوق العاده خطرناك كه به خساراتي همچون كوويد-19 منجر مي شوند، لازم است به سمت راهبرد مسيوليت محض دولت تغيير جهت داده شود.

The world is faced with a fundamental question after the spread of the Corona Virus (Covid-19) and that is, whether any state or government is responsible for offering compensation for the damages caused by this pandemic. There are various answers to this question, but since the exact cause of this disease has not yet been determined, it is not possible to give a definite answer. However, preliminary assessments show, the main cause of the outbreak is related to activities that fall under the category of "non-prohibited activities" in international law. This situation makes the tendency towards the concept of compensation for damages caused by not prohibited activities, the most desirable option in claiming compensation for transnational damages caused by Covid-19. The advantage of recourse to this concept is, there is no need to prove any international wrongdoing against the responsible state in order to claim damages. At present, the strategy governing the compensation regime of damages arising from not prohibited activities is based on the primary and original liability of the operator and the secondary and residual liability of state of origin. However, this article, while examining this strategy, concludes that in order to compensate ultra-hazardous not prohibited activities that lead to damages such as Covid-19, it is necessary to switch to the States’ Strict Liability Strategy.