ارزيابي كارايي دانشگاه‌هاي دولتي جامع ايران با رويكردهاي پارامتري و ناپارامتري

Assessing the Efficiency of Comprehensive Public Universities in Iran Using Parametric and Non-Parametric Approaches

پژوهش حاضر با هدف ارزيابي وضعيت كارايي آموزشي و پژوهشي 27 دانشگاه جامع دولتي ايران در سال‌هاي تحصيلي 1393-1392 و 1394-1393 با استفاده از روش‌هاي ناپارامتري تحليل پوششي داده‌ها و پارامتري تحليل مرز تصادفي براي متغيرهاي ورودي (تعداد دانشجويان ورودي، تعداد اعضاي هيئت علمي، تعداد كاركنان و بودجه) و متغيرهاي خروجي (درآمد اختصاصي، تعداد دانشجويان در حال تحصيل، تعداد دانش‌آموختگان و مقالات همايشي) مستخرج از لايحه بودجه، آمار و مستندات مؤسسه پژوهش و برنامه‌ريزي آموزش عالي و وبسايت پايگاه جهان اسلام انجام شده است. نتايج پژوهش حاكي از آن است كه در واحدهاي دانشگاهي ناكارايي وجود دارد؛ در واحدهاي دانشگاهي مختلف، درجه‌ ناكارآمدي متفاوت است؛ ميانگين كارايي كل دانشگاه‌هاي جامع در سال 1393 در مقايسه با سال 1394 افزايش يافته است؛ ميانگين كارايي آموزشي دانشگاه‌هاي منتخب در طول زمان افزايش و ميانگين كارايي پژوهشي با كاهش همراه بوده است؛ نتايج آزمون اعتبار داده‌ها در روش ارزيابي تحليل مرز تصادفي گوياي وضعيت ناهمساني واريانس داده‌هاي مطالعه است؛ نتايج آزمون عامل تورم واريانس با هدف بررسي مسئله همخطي بين متغيرهاي توضيحي نشان از همخطي بين برخي متغيرهاي توضيحي از جمله اعضاي هيئت علمي و بودجه داشت؛ اثر كششي ضرايب برآوردي تعدادي از نهاده‌هاي پژوهش براي ستانده‌هاي آموزشي و پژوهشي دانشگاه‌هاي منتخب معنادار نبود و در نهايت در روش تحليل مرز تصادفي علاوه‌بر ناكارايي فني، ناكارايي تصادفي و ضريب كشش نهاده‌ها بر ستانده‌هاي آموزش و پژوهش نيز برآورد شده است كه مي‌تواند راهنماي سياستگذاران و رؤساي دانشگاه‌ها درباره تصميم‌هاي تخصيص منابع كارايي‌ محور باشد.

The aim of this study was to evaluate the educational and research efficiency of 27 public universities in Iran in the academic years 2014-2015 and 2015-2016. This was done using non-parametric methods of data envelopment analysis and parametric random border analysis for the input variables (number of incoming students, number of faculty members, number of staff and budget) and output variables (specific income, number of students studying, number of graduates and conference papers). Such information was extracted from the budget bill, statistics and documents belonging to the Institute of Higher Education Research and Planning and the Islamic World Database website. The results indicated that there were inefficiencies in academic units and that the degree of these inefficiencies varied from university to university. In addition, there was an average increase in the efficiency of all comprehensive universities in 2016 compared to 2015. Furthermore, the data showed, while the average educational efficiency of selected universities has increased over time, the average research efficiency has decreased. The results of the data validity test obtained via the evaluation method of random border analysis indicated the heterogeneity of variance of the study data. The variance inflation test was conducted with the aim of investigating the problem of alignment between explanatory variables. The results showed, alignment between some explanatory variables, including faculty members and budget. In addition, the tensile effect of the estimated coefficients of some research inputs was not significant for the educational and research outputs of selected universities. Thus, universities should be efficient when making resource allocation decisions.