كليدواژه :
ردپاي بوم شناختي , فرضيه آگاهي جهاني محيط زيست , فرضيه مديريت جهاني , محيط زيست منطقه منا , روش تجزيه و تحليل كرانه‌هاي نامحدود
چكيده فارسي :
تخريب محيط زيست از جمله انتشار گازهاي گلخانه اي در جو، جنگل زدايي و نابودي شيلات نشان مي دهد كه تقاضاي انسان از ظرفيت بيوسفر فراتر رفته است. بنابراين ، در اكثر مطالعات زيست محيطي، از انتشار گازهاي گلخانه اي به عنوان يكي از شاخص هاي اثرات زيست محيطي استفاده شده است. اما ضعف عمده اين مطالعات اين است كه انتشار گازهاي گلخانه اي ازجمله دي اكسيد كربن (CO2) به عنوان شاخص تخريب محيط زيست مورد استفاده قرار گرفته است. در مقابل، ردپاي بوم شناختي بيانگر يك شاخص جامع از فشارهاي انساني در محيط زيست است. ردپاي بوم شناختي دارايي هاي اكولوژيكي مورد نياز يك جمعيت را به منظور توليد منابع طبيعي مصرفي و جذب پسماندها به ويژه انتشار كربن اندازه گيري مي كند. ردپاي بوم شناختي شامل زمين هاي زراعي، مراتع، مناطق ماهيگيري، جنگل ها، زمين هاي جذب كربن و زمين هاي ساختماني است. مطالعات اخير نشان مي دهد كه اكوسيستم هاي طبيعي در منطقه خاورميانه و شمال آفريقا (منطقه منا) شامل زمين، آب و هوا به طور جدي تحت تأثير متغيرهاي مختلفي قرار گرفته اند. لذا در اين مطالعه مجموعه اي از متغيرهاي پايدار موثر بر ردپاي بوم شناختي به عنوان شاخص جامع تخريب محيط زيست در منطقه منا تعيين شدند.
مواد و روش ها: براي دستيابي به اهداف مطالعه از روش تجزيه و تحليل كرانه هاي نامحدود (EBA) بمنظور شناسايي مجموعه اي قوي از متغيرهاي كنترل استفاده شده است. روش تجزيه و تحليل كرانه هاي نامحدود يك ابزار آماري است، براي بررسي اينكه آيا متغيرهاي پيشنهاد شده در مطالعات قبلي، ارتباط قوي با ردپاي بوم شناختي دارند، و بررسي اينكه آيا متغيرهاي توضيحي بايد در رگرسيون وجود داشته باشند. همچنين در اين مطالعه از شاخص KOF به عنوان معيار جهاني شدن استفاده شده است. علاوه بر اين، KOF شامل جهاني شدن اقتصادي، سياسي ، اجتماعي و كلي است كه در تجزيه و تحليل مورد استفاده قرار گرفته است. تجزيه و تحليل ها 11 كشور منطقه منا براي دوره 1995 الي 2014 ميلادي را پوشش مي دهد.
نتايج و بحث: نتايج تجزيه و تحليل كرانه هاي نامحدود سالي- آي- مارتين نشان داد كه مصرف انرژي، توليد ناخالص داخلي سرانه، جمعيت شهرنشيني، جهاني شدن اقتصادي، جهاني شدن اجتماعي و جهاني شدن سياسي قوي هستند. همچنين توليد ناخالص داخلي سرانه، مصرف انرژي، جمعيت شهري تأثير مثبتي در ردپاي بوم شناختي دارد. همچنين، ميانگين اثر مصرف انرژي بر ردپاي بوم شناختي 0.001 و از نظر آماري معني دار است. بنابراين، افزايش مصرف انرژي 10 واحدي، ردپاي بوم شناختي به ميزان تقريباً 0.01 واحد افزايش ميدهد. همچنين، افزايش جمعيت شهري، سرانه ردپاي بوم شناختي را به طور مداوم افزايش مي دهد و در سطح 1 درصد معني دار است. افزايش 0.2 هكتار جهاني در ردپاي بوم شناختي باعث افزايش جمعيت شهري به ميزان 10 واحد مي شود. نتايج نشان داد كه با افزايش 10 درصدي جهاني شدن اقتصادي و اجتماعي، ردپاي بوم شناختي به ترتيب با 0.29 و 0.49 واحد تقويت مي شود. طبق نتايج روش تجزيه و تحليل كرانه هاي نامحدود ، افزايش 10 واحدي در جهاني شدن سياسي، ردپاي بوم شناختي را 0.16 واحد كاهش مي دهد. يافته ها نشان مي دهد كه جهاني شدن ممكن است اثرات متفاوتي بر ردپاي بوم شناختي داشته باشد.
نتيجه گيري: يافته هاي تحقيق نشان مي دهد كه جهاني شدن اقتصادي و اجتماعي با ردپاي بوم شناختي ارتباط مثبت دارد. در مقابل، جهاني شدن سياسي با ردپاي بوم شناختي رابطه منفي دارد. با توجه به نتايج تجربي، همبستگي منفي بين جهاني شدن سياسي و ردپاي بوم شناختي وجود دارد كه فرضيه "مديريت جهاني محيط زيست" را پشتيباني مي كند. از طرف ديگر، رابطه مثبت بين جهاني شدن اجتماعي و ردپاي بوم شناختي فرضيه "آگاهي جهاني محيط زيست" در منطقه منا پشتيباني مي كند.
چكيده لاتين :
Environmental degradation such as greenhouse gases (GHG) emissions in the atmosphere, deforestation and collapsing fisheries indicate that human demand is exceeding the capacity of the biosphere. Therefore, in the most environmental studies, the greenhouse gases emission used an indicator of environmental impacts. But, a major weakness of these studies is that greenhouse gases emission such as carbon dioxide (CO2) is used as the index of environmental damage. In contrast, the ecological footprint represents a comprehensive indicator of anthropogenic pressure on the environment. Ecological Footprint (EF) measures the ecological assets that a population requires to produce the natural resources it consumes and to absorb its waste, especially carbon emissions. Ecological footprint is expressed in mutually exclusive units of area necessary to annually provide ecosystem services. Recent studies showed that the natural ecosystem of the Middle East and North Africa (MENA) region, including land, air and water, has been seriously affected by the various variables. Therefore, in this study a robust set of control variables is identified for ecological footprint as a comprehensive index of environmental degradation.
Material and methods: To achieve this goal the Extreme Bounds Analysis (EBA) method was used for identifying a robust set of control variables. The EBA is a statistical tool, to test whether the variables suggested in previous studies are indeed robustly related to ecological footprint, independent of other explanatory variables included in the regression. Also, the KOF used as the index of Globalization. In addition, specific type of KOF include political, social and overall globalization used in the empirical analysis. The analysis covers 11 countries of MENA region from 1995 to 2014.
Results and discussion: The results of Sala-i-Martin EBA showed that energy consumption, GDP per capita, urban population and economic, social and political globalization are robust. Also, the GDP per capita, energy consumption, urban population, have a positive effect on ecological footprint. The average effect of energy consumption on ecological footprint is 0.001 and statistically significant. Therefore, an increase of energy consumption by 10 unit relates to rising ecological pressures by almost 0.01 unit. Also, an increase in the urban population increases the ecological footprint per capita consistently and is statistically significant at 1 percent level. A 0.2 global hectare increase in the ecological footprint is driven by an increase in the urban population by 10 unit. The results showed that, a 10 percent increase in economic and social globalization will enhance ecological footprint by 0.29 and 0.49 unit, respectively. According to the EBA results, a 10 unit increase in political globalization will reduce ecological footprint by 0.16 unit. The findings show that globalization may have different effects on ecological footprint.
Conclusions: The findings suggest that economic and social globalization correlates positively with the ecological footprint. In contrast, political globalization have a negative relationship with ecological footprint. According to the empirical results, the negative correlation between political globalization and ecological footprint support the “global environmental governance” hypothesis. On the other hand, the positive relationship between social globalization and ecological footprint did not support the ‘global environmental awareness’ hypothesis in MENA region.
