پديد آورندگان :
كاظميه، فاطمه دانشگاه تبريز - دانشكده كشاورزي - گروه ترويج و توسعه روستايي ، تبريز، ايران , عيدي، اسما دانشگاه تبريز - دانشكده كشاورزي - گروه ترويج و توسعه روستايي ، تبريز، ايران , راحلي، حسين دانشگاه تبريز - دانشكده كشاورزي - گروه ترويج و توسعه روستايي ، تبريز، ايران
كليدواژه :
توسعه پايدار , مصرف انرژي , عوامل اقتصادي كشاورزي , محيط زيست
چكيده فارسي :
استفاده از انرژي هاي نو از ضـرورت هـاي توسـعة پايـدار اسـت. در همين راستا، هدف از اين تحقيق، تبيين عامل هاي مؤثر بر امكان بكارگيري انرژي هاي نو در بخش كشاورزي از ديدگاه كارشناسان سازمان جهاد كشاورزي شهرستان اروميه بود. تا بتوان با تشخيص و شناسايي عامل هاي مؤثر در بكارگيري انرژيهاي نوين، راهكارهاي مناسب جهت تقويت موارد مثبت و برطرف نمودن موانع ارائه نمود.
مواد و روش ها: جامعه آماري پژوهش، تمام كارشناسان سازمان جهادكشاورزي شهرستان اروميه بودند (101 = N). پرسشنامه ابزار اصلي پژوهش بود كه روايي آن توسط پانل متخصصان مورد تأييد گرفت. براي بررسي پايايي آن نيز تعداد 30 پرسشنامه تكميل و مقدار آلفاي كرونباخ براي بخشهاي مختلف (0.906 - 0.801) بهدست آمد كه نشاندهنده پايايي قابل قبول پرسشنامه بود. تجزيه و تحليل داده ها در سطح توصيفي (درصد، ميانگين، انحراف معيار و ضريب تغيير) و استنباطي (همبستگي و رگرسيون) به كمك نرم افزارSPSS انجام شد.
نتايج و بحث: اولويت بندي گويه ها در مورد عامل هاي اقتصادي مؤثر بر امكان بكارگيري انرژي هاي نو در بخش كشاورزي نشان داد كه پيش بيني اعتبارات به منظور سرمايه گذاري در بخش تحقيقات كاربرد انرژي هاي نو در بخش كشاورزي در اولويت اول و ميزان زمين هاي كشاورزان دراولويت آخر قرارگرفت. جهت سنجش عامل هاي مديريتي مؤثر بر امكان بكارگيري انرژي نو در بخش كشاورزي از 5 گويه استفاده گرديد. در نهايت، نظارت و ارزشيابي مستمر در زمينه بكارگيري انرژي هاي نو در اولويت اول و ارتباط با مراكز بينالمللي مرتبط با انرژي هاي تجديدپذير در اولويت پنجم قرار گرفت. در سنجش عاملهاي فرهنگي - اجتماعي مؤثر بر امكان بكارگيري انرژي هاي نو در بخش كشاورزي، مشاركت دادن كشاورزان (برنامه ريزي، اجرايي و ارزيابي) در توسعه كاربرد انرژي هاي نو در اولويت اول و سازماندهي روستاييان به منظور بكارگيري فراگير انرژي هاي تجديدپذير ازطريق تشكل هاي كشاورزي در اولويت آخر قرار گرفت. در مورد عامل هاي تحقيقاتي مؤثر بر امكان بكارگيري انرژي هاي تجديدپذير در بخش كشاورزي، برقرارنمودن ارتباط بين بخش تحقيقات، كشاورزان و طراحان و مجريان در توسعه تكنولوژي هاي انرژي هاي نوين در اولويت اول و همكاري كارشناسان جهادكشاورزي با انجمنهاي علمي انرژي هاي نو در اولويت آخر قرار گرفت. نتايج بررسي عامل هاي آموزشي مؤثر بر امكان بكارگيري انرژي هاي نو در بخش كشاورزي نشان داد كه برگزاري كلاس هاي آموزشي براي كشاورزان در مورد كاربرد انرژي هاي تجديدپذير در زير بخش هاي كشاورزي دراولويت اول و برگزاري دوره هاي آموزشي ضمن خدمت براي محققان، مديران وكارشناسان بخش كشاورزي در اولويت آخر قرار گرفتند. براساس نتايج آزمون همبستگي، رابطه مثبت و معني داري بين سابقه كار، عامل هاي اقتصادي، اجتماعي - فرهنگي، مديريتي، نوآوري، آموزشي و تحقيقاتي با امكان بكارگيري انرژي هاي نو در بخش كشاورزي وجود دارد. نتايج حاصل از رگرسيون چندگانه نشان داد كه متغيرهاي عامل هاي اقتصادي، اجتماعي - فرهنگي، مديريتي، نوآوري، آموزشي و تحقيقاتي توانايي تبيين 65 درصد تغييرات متغير وابسته يعني امكان بكارگيري انرژي هاي نو در بخش كشاورزي را دارا مي باشند.
نتيجه گيري: باتوجه به نتايج حاصل از پژوهش پيشنهاد مي شود از طريق افزايش سطح آگاهي و ايجاد نگرش مثبت در مردم و كشاورزان از طريق برنامه هاي آموزشي و رسانه هاي جمعي، تربيت نيروي انساني متخصص و ماهر در بخش هاي دولتي و خصوصي در زمينه پياده سازي پروژههاي انرژيهاي تجديدپذير و نگهداري آنها و اتخاذ سياست ها، قوانين مناسب، منابع مالي تعريف شده و دادن تسهيلات ويژه از پروژه هاي انرژي هاي نو در منطقه هاي روستايي و بخش كشاورزي حمايت شود.
چكيده لاتين :
The use of renewable energy is a prerequisite for sustainable development. In this regard, the purpose of this study was to explain the factors affecting the possibility of using renewable energy in the agricultural sector from the perspective of experts of the Agricultural Jihad Organization of Urmia. We aimed to identify the effective factors in the use of new energies, to provide appropriate solutions to strengthen the positive cases and remove obstacles.
Material and methods:
The statistical population of the study was all experts of Agriculture Jihad Organization of Urmia city (N = 101). A questionnaire was the main research tool, the validity of which was confirmed by a panel of experts. To evaluate its reliability, 30 questionnaires were completed and Cronbach's alpha value for different sections (alpha = 0.801- 0.906) was obtained, which was an acceptable indicator for the questionnaire. Data were analyzed at descriptive (percentage, mean, standard deviation, and coefficient of variation) and inferential (correlation and regression) levels using SPSS software.
Results and discussion:
Prioritization of items regarding economic factors affecting the possibility of using new energies in the agricultural sector showed that the forecast of funds for investment in the field of research on the use of new energies in the agricultural sector was the first priority and the number of farmers' lands was the last. Five items were used to assess the management factors affecting the possibility of using new energy in the agricultural sector. Continuous monitoring and evaluation of the use of new energies was the first priority and communication with international centers related to renewable energy was the fifth. In measuring the socio-cultural factors affecting the possibility of using new energies in the agricultural sector, involving farmers (planning, implementation, and evaluation) in developing the use of new energies was the first priority, and organizing villagers to use renewable energy through agricultural organizations was the last. Regarding the research factors affecting the possibility of using renewable energy in the agricultural sector, establishing communication between the research sector, farmers, designers, and implementers in the development of new energy technologies was the first priority, and cooperation of agricultural experts with scientific energy associations was the last. The results of the study of educational factors affecting the possibility of using new energies in the agricultural sector showed that holding training classes for farmers on the use of renewable energy in agricultural sub-sectors was the first priority and holding in-service training courses for researchers, managers, and agricultural experts was the last priority. We also observed a positive and significant relationship between work experience, economic, socio-cultural, managerial, innovation, educational, and research factors with the possibility of using renewable energy in agriculture. The results of multiple regression showed that the variables of economic, socio-cultural, managerial, innovation, educational, and research factors have the ability to explain 0.65% of the changes of the dependent variable, i.e. the possibility of using renewable energy in the agricultural sector.
Conclusion:
According to the results of the research, it is suggested to train specialized and skilled manpower in the public and private sectors in the field of implementation of renewable energy projects by increasing the level of awareness and creating a positive attitude in people and farmers through educational programs and mass media, and the adoption of appropriate policies, laws, defined financial resources, as well as the provision of special facilities to support renewable energy projects in rural areas and the agricultural sector.
