كاربرد رويكرد شناختي فيلمور در تعيين قالب‌هاي معنايي افعال در زبان فارسي: مطالعه موردي فعل «شدن»

Applying Fillmore’s Cognitive approach to determine Semantic Frames of Persian verbs: A case study of verb “šodan”(to become)

«نظريۀ قالبي فيلمور» (1982) بيان‌گر اصلي مهم در معناشناسي شناختي است كه معتقد است معاني واژه‌ها درون نظامي از دانش درك مي‌شوند كه ريشه در تجربۀ اجتماعي و فرهنگي انسان دارد. در اين نظريه «قالب‌هاي معنايي» نمايانگر بخش‌هاي يك رويداد هستند كه براي اتصال گروهي از كلمات به مجموعه‌اي از معاني به كار مي‌روند. از طرفي، در يك رويداد، افعال نقش مهمي در تفسير معنا ايفا مي‌كنند و در اكثر موقعيت‌هاي آن حضور دارند. هدف پژوهش حاضر بررسي موردي فعل «شدن» در چارچوب نظريۀ مذكور بوده است تا از طريق تحليل پيكره بنياد و توصيفي به شناسايي اين فعل و تعيين حوزه‌ها و قالب‌هاي معنايي آن پرداخته شود. نتيجتاً، با استفاده از فرهنگ‌ها و پيكره‌هاي معاصر فارسي و نيز نگاشت با پايگاه فريم‌نت 14 قالب معنايي «شدن» شناسايي شد. همچنين، مفهوم «تغيير حالت دادن» به‌عنوان معناي اصلي اين فعل تعيين و قالب اصلي آن ايجاد گرديد.

Fillmore's “Frame theory” (1982) suggests a major principle in Cognitive Semantics that believes the meanings of words are perceived within a system of knowledge arising from the human's cultural experience. It maintains that “Semantic Frames” display sections of an event used for connecting a group of words to a set of meanings. Verbs are present as the most important element in most of the situations of an event and play significant role in the interpretation of the meaning. The purpose of this study is to present a quantitative and corpus-based analysis in order to recognize the semantic frames of “∫odæn” (to become) in Persian within the framework of this theory. Thus, 14 semantic frames were recognized using encyclopedias, Persian contemporary corpora and FrameNet. Then, the concept of “tæɁɢir-e hαlæt dαdæn” (to turn to a state) was determined as the prototype of this verb and the main frame was created.