تغييرات مكاني و زماني پارامترهاي كيفي آب زيرزميني استان گيلان با استفاده از زمين‌ آمار

Investigating Spatio-Temporal Variations of Groundwater Quality of Guilan Province using Geostatistical Method

يكي از راه‌هاي بررسي تغييرات مكاني و زماني كيفيت آب زيرزميني، روش زمين‌آمار مي‌باشد. شناخت و آگاهي از تغييرات زماني و مكاني پارامترهاي كيفي به‌ويژه شوري در منابع آب زيرزميني و سطحي و تهيه نقشه‌هاي پهنه‌بندي مي‌تواند گام مهمي در مديريت و برنامه‌ريزي صحيح در استفاده از منابع آب باشد. در اين پژوهش به ارزيابي روند تغييرات مكاني و زماني برخي از پارامترهاي كيفيت آب زيرزميني استان گيلان پرداخته‌شده است. اطلاعات اندازه‌گيري برخي كاتيون‌ها و آنيون‌ها نمونه‌برداري شده از 150 چاه در ماه‌هاي شهريور و اسفند براي سال‌هاي 1390 تا 1397 و اطلاعات سطح ايستابي 282 چاه پيزومتري جمع‌آوري شد. نقشه‌هاي پهنه‌بندي به‌دست‌آمده از روش كريجينگ معمولي موردبررسي قرار گرفت. اين نقشه­ها نشان مي­دهند كه از نظر پارامترهاي كيفي، منابع آب زيرزميني بخش مركزي استان گيلان مقادير بيش­تري دارند و در فصل زراعي به­دليل فعاليت‌هاي كشاورزي و كوددهي كيفيت آب زيرزميني كاهش مي‌يابد. اثر عمق آب زيرزميني بر مقدار غلظت پارامترها بررسي شد. با توجه به نقشه تغييرات عمق آب زيرزميني بيش­ترين مساحت استان گيلان داراي سطح ايستابي 0/23 تا m 5/5 مي‌باشد. نتايج طبقه‌بندي پارامترهاي كيفي نشان مي‌دهد كه در عمق‌هاي كم آب زيرزميني غلظت پارامترهاي كيفي افزايش مي‌يابد.

Knowledge and awareness of temporal and spatial changes of quality parameters, especially salinity in groundwater and surface water resources and the preparation of zoning maps can be an important step in proper management and planning in the use of water resources. In this research, the trend of spatial and temporal changes of some groundwater quality parameters in Guilan province has been evaluated. Measurement data of some cations and anions sampled from 150 wells in September and March of 2011-2018 and water level data of 282 piezometric wells were collected. The zoning maps obtained by ordinary kriging method were examined. These maps show that in terms of quality parameters, groundwater resources in the central part of Gilan province have higher values ​​and in the growing season due to agricultural activities and fertilization, groundwater quality decreases. Effect of groundwater depth on the concentration of the parameters was assessed. According to the map of groundwater depth changes, the largest area of ​​Gilan province has a water level of 0.23 to 5.5 m. The results of classification of qualitative parameters show that in shallow groundwater depths the concentration of qualitative parameters increases.