ارزيابي كارايي روش‌هاي جداسازي جريان پايه در حوضه آبخيز گل‌ گل، ايلام

Efficiency Assessment of Baseflow Separation Methods in Gol-Gol Catchment, Ilam

در اين پژوهش آب‌پايه در ايستگاه گل ­گل، به‌ عنوان بخشي از حوضه آبخيز سد ايلام از سال 1991 تا 2015 از جريان كل رودخانه تفكيك شد. بدين منظور روش‌هاي WETSPRO، فيلتر عددي يك ­پارامتري و دوپارامتري براي جريان دائمي با آبخوان­ هاي متخلخل و سنگي و با استفاده از شاخص جريان و نرم ­افزار WHAT با ضرايب فيلترينگ مختلف، مورد استفاده قرار گرفتند. براي مقايسه روش‌ها و انتخاب مناسب‌ترين روش از شاخص BFI به‌ عنوان آب‌ پايه مشاهداتي استفاده شد. بر اساس نتايج به‌ دست‌ آمده، آب‌ پايه بخش عمده ­اي از كل جريان را به خود اختصاص داده است. به‌ طوري‌كه ميانگين كل جريان m3/s 1/945 و ميانگين شاخص جريان پايه m3/s 245/1 بدست ‌آمد كه نشان از نفوذپذير بودن آبخيز دارد. براي ارزيابي كارايي روش‌ها از معيارهاي RMSE، MAE و Nash-Sutcliffe استفاده شد. نتايج نشان داد كه روش Lyne and Hollick بر اساس نرم ­افزار WHAT بهترين نتيجه و سپس Eckhart براي جريان دائمي با آبخوان متخلخل با سطح معناداري 0/742، ميانگين m3/s 1/250، با سطح اطمينان بيش­تر از 95% بهترين نتيجه را داشتند. بنابراين، مي­توان روش Eckhart را براي جريان دائمي با آبخوان متخلخل با ضريب فيلتر 0/990 به­ دليل نزديك بودن ميانگين جريان پايه در آن به ميانگين شاخص جريان پايه، مناسب در نظر گرفت.

In this research, the baseflow at the Gol Gol station, as a part of the Ilam dam watershed from 1991 to 2015, was separated from the entire river flow. For this purpose, WETSPRO methods, one-parameter and two-parameter numerical filters for continuous flow with porous and rocky aquifers, and using flow index and WHAT software with different filtration coefficients were used. To compare the methods and to select the most appropriate method, BFI index was used as an observational baseflow. Based on the results obtained, the baseflow occupies a major part of the total flow. The mean of the total flow rate was 1.945 m3/s and the mean of the baseflow index was 1.445 m3/s, which indicates the permeability of the watershed. RMSE, MAE, and Nash-Sutcliffe criteria were used to evaluate the efficiency of the methods. The results showed that the Lyne and Hollick method based on WHAT software had the best result and then followed by Eckhart for continuous flow with a porous aquifer with a significance level of 0.742, mean 1.250 m3/s, with a confidence level of more than 95%. Therefore, the Eckhart method can be considered suitable for continuous flow with a porous aquifer with a filter coefficient of 0.990 due to the proximity of the mean baseflow in it to the mean of the baseflow index.