وارسي الگوي مفهومي مؤلفه‌هاي راهنمايي شغلي و كارآفريني تلفيق شده در محتواي كتب درسي دوره متوسطه

Investigating the conceptual model of career guidance and entrepreneurship components incorporated in the content of the first secondary school textbooks

درحال حاضر با توجه به فقدان برنامه راهنمايي شغلي و آموزش كارآفريني در دوره متوسطه اول ايران، آمادگي ­هاي لازم براي مسير شغلي دانش ­آموزان از طريق تلفيق اين مؤلفه­ ها در كتب درسي انجام مي­ شود. از اين رو وارسي الگوي تلفيق ضروري به­ نظر مي­رسد كه در مطالعات پيشين مغفول مانده است. هدف: هدف پژوهش حاضر وارسي الگوي مفهومي مؤلفه‌هاي راهنمايي شغلي و كارآفريني تلفيق شده در محتواي كتب درسي دوره متوسطه اول است. روش: اين پژوهش به روش تحليل محتواي كيفي براي شناسايي و استخراج مؤلفه‌ها، و فن تحليل مضمون براي سازماندهي و تبيين الگوي مفهومي استفاده شد. جامعه آماري كتب درسي پايه هفتم تا نهم سال تحصيلي 99-1400 و نمونه پژوهش شامل كتب كاروفناوري، مطالعات اجتماعي سه پايه و تفكر وسبك زندگي پايه هفتم و هشتم، به ­طور هدفمند انتخاب شدند. يافته ­ها: تعداد 125 كد و 20 مضمون پايه استخراج شد؛ كدها و مضامين ضروري توسط 13 متخصص مشاوره و كارآفريني به روش CVR اعتباريابي شدند. 89 كد و 19 مضمون پايه ضروري تشخيص داده شده در ادامه به 3 مضمون سازمان­ دهنده (آمادگي انتخاب مسير شغلي، شايستگي­ هاي كارآفريني و شايستگي­ هاي بنيادي) و مضمون فراگير آمادگي مسير شغلي، سازمان­دهي و الگوي مفهومي استخراج شد. 46/07،34/83 و 56/18 درصد كدها به­ترتيب در پايه­ هاي هفتم تا نهم مغفول مانده­اند. به مضامين آمادگي انتخاب مسير شغلي شامل: اطلاعات مسير شغلي 99/12، مهارت­هاي مسير شغلي و تصميم ­گيري 96/6 و نگرش شغلي2/09 درصد؛ به شايستگي­ هاي كارآفريني 19/03 درصد در محتواي كتب درسي نمونه پژوهش توجه شده است. نتيجه‌گيري: نتايج پژوهش نشان داد درصد قابل توجهي از مضامين ضروري مفغول مانده و مؤلفه­ ها به ­صورت موضعي در محتواي كتب درسي گنجانده شده است. مقايسه الگوي تلفيق با مدل­ هاي رشدي انتخاب شغل، حاكي از غلبه ديدگاه آني بر ديدگاه تكاملي انتخاب شغل است؛ ازاين­رو الگوي تلفيق، كارآيي لازم را در آمادگي مسير شغلي دانش­ آموزان ندارد.

currently, due to the lack of career guidance program and entrepreneurship education in Iran first secondary school, the necessary preparations for the career path of students are done by incorporating these components in textbooks. Therefore, it is necessary to investigate the integrated model, which was neglected in previous studies Aims: The aim of this study was to investigate the conceptual model of career guidance and entrepreneurship component integrated in the textbooks content of first secondary school. Methods: This research used qualitative content analysis method to identify and extract components, and content analysis technique to organize the conceptual model. The statistical population was purposefully selected seventh to ninth grade textbooks for the 1400-99 academic year and samples including technology textbooks, three-level social studies, and seventh and eighth grade lifestyle Results: 125 codes and 20 basic themes were extracted; Essential codes and themes were identified and validated by 13 counseling and entrepreneurship experts by CVR method. 89 codes and 19 essential basic themes identified in the following to 3 organizing themes (career choice readiness, entrepreneurial competencies and basic competencies) and the comprehensive theme of career readiness, conceptual model was organized. 46.07%, 34.83% and 56.18% of the codes in the seventh to ninth have been neglected. The themes of career choice readiness include: career information 12.99%, career and decision-making skills 6.96%, career attitude 2.09% and the entrepreneurial competencies of 19.03% in the content of the textbooks have been considered. Conclusion: The results showed that a significant percentage of the essential themes are neglected and the components are embedded locally in the content of textbooks. The comparison of integration model with development models of career choice indicates the dominance of the immediate view over the developmental of career choice, Therefore, the integration model doesn't have the necessary efficiency in career readiness of students.